Russische klanken

Vanavond wilde de huisdichteres naar een literaire avond in de Kennemer Boekhandel hier vlakbij en ik chaperonneerde haar zonder me vooraf verdiept te hebben in wat me te wachten stond. Iets met Russische poëzie, zoveel was duidelijk.

Het bleek te gaan om een voordracht van de al dertien jaar (dertien jaar! Waarom vertellen ze mij nooit wat???) hier in Haarlem woonachtige Georgische vertaalster Nina Targan Mouravi.

Het publiek was vanaf het eerste ogenblik in de ban. Nina droeg voor uit haar pas verschenen boek ‘Rusland Lethe Lorelei’: melodieuze vertalingen van o.a. Poesjkin, Tjoettsjev en Mandelstam. Alles uit het hoofd, vrijwel zonder haperingen en met een overrompelende présence. Bovendien reeg zij de gedichten soepel aaneen met anekdotes en biografische wetenswaardigheden.

Op zich al hartverwarmend, maar er was een onvergetelijke bonus. Je hoort soms zeggen dat de menselijke stem het mooiste muziekinstrument is en al gauw denk je dan aan the likes of Galina Vishnevskaya of Angela Georghiu. Wat Nina Mouravi vanavond presteerde kwam voor mij dicht in de buurt.

Nadat ze een gedicht eerst in haar sexy Nederlands had voorgelezen, liet ze af en toe een korte stilte vallen, om na een haast onmerkbare schakeling in het strottenhoofd het Russische origineel ten gehore te brengen. Dan verdiepte en verzwoelde haar stem zich nog: de ellende werd een graadje ellendiger en de lente extra lenterig. Ik ken geen Russisch, maar ik kon er geen genoeg van krijgen. Kreunende lijfeigenen, schoorvoetende popes, klaterende Stolichnaya en het geknisper van een ontdooiende toendra – die stem riep het allemaal op.

De verzamelde kritische Raarlemmers: ‘Leuk, Jaspers, bedankt dat je ons hier even vertelt wat we allemaal gemist hebben. Wrijf het er maar in!’ / ‘Had dat eerder gezegd, knuppel, dan hadden we niet naar All about Brunettes zitten kijken vanavond!’ Enzetc, etcenz…

Dat mag zo zijn, maar nu het goede nieuws: bij het boek (gebonden, fraai uitgegeven, een koopje voor €24,50) zit een audio-CD! Dus wie wil, kan de schade enigszins inhalen.

Met permissie van de vertaalster ten slotte een gedicht van Achmatova, het tweede gedeelte van ‘Uit Elkaar’:

Laatste heildronk

Ik drink op dit ontwrichte huis,
Op mijn gemene lot,
Op stellen dol van eenzaamheid,
En dan op jou, tot slot, –
Op die ontrouwe, valse mond,
Die blik vol doodse kou,
En dat de wereld sloeg en schond,
En God niet redden wou.