Iemand vertelde me dat vanonder de brug over de Nieuwe Gracht bij de Nassaulaan een tunnel naar het stadhuis loopt. Ik heb er de boeken nog niet op nageslagen, laat staan dat ik me al met een walmende toorts in het klamme onderhaarlemse heb gewaagd – ik vraag liever eerst of jullie er toevallig meer van weten.
En?
een van de grote mythes van Haarlem, het ondergrondse gangenstelsel. Welkom in Haarlem, Marius 🙂 Lees Haarlem Bestaat Niet, hoofdstuk ‘De Geheime Stad’ van Lennaert Nijgh. Dat gaat ondermeer over die ‘ingang’. Lennaert, die wel van mythes hield, houdt het deurtje prettig op een kier…
Weleens iets van gehoord, die gang, maar jij weet al meer dan ik. Excursietje organiseren?
Go your gang
Marius, jij nu ook nog maar weer eens? Gaat RaDa anno 2007 historisch ondergronds? Dat valt me eigenlijk wel tegen.
Heb je eindelijk ‘Haarlem bestaat niet’ in huis, vergeet je een van de Haarlem-bestaat-nietste hoofdstukken eruit (zie reactie R.S.) te lezen. Enfin, het is een mooie zaak dat de RaDa-redactie alles tot in de grond wil uitdiepen.
Hoe een verhaal een mythe wordt is niet altijd duidelijk, maar hoe een mythe ooit ontzenuwd kan worden… één groot zwart gat. Misschien is er in Haarlem nog ergens een dumpzaak waar nog een partij mijnwerkershelmen in de ramsj is voor al die Haarlemmers die deze zaak nogmaals, en voor de láátste keer(!), tot op de bodem willen onderzoeken. Ik vrees dat ze met z’n allen niet achter dat deurtje bij de Nieuwe Gracht passen, maar als je wilt: ga je gang!
Jan van ‘t Sant
P.s.,
Misschien is het raadzaam bij deze archeologische expertise ook de rondvaartkapiteins en een hand-volletje Gildegidsen te betrekken, want zij slagen er al jaren nog steeds in om toeristen afkomstig uit mijnstreken in Rusland, China en nog zo wat landen dit verhaal te laten geloven.
En voor allen die al dit soort mythen en legenden écht niet kwijt willen, alle Gedempte-Oude-Grachtelijke betonmassieven en Lennaerts graafwerkzaamheden ten spijt: misschien kunnen we de Zuid-tangent via dit tot de verbeelding sprekende stelsel tot op grote diepte subwayen.
Dat zou dan wel weer handig wezen.
Het zijn oude vluchtwegen voor de schepenen indertijd in geval ze de ozb te drastisch wilden verhogen en het kaas-en-broodvolk hen deswege wilde lynchen.
Nu kan vluchten niet meer, maar toen was dat afgekeken van de pausen in Rome. Die hadden iets soortgelijks, hoewel ten dele bovengronds, vanaf de St Pieter richting Engelenbrucht (je weet wel waar Puccini’s Tosca af en toe vanaf sprong (in de opera belandde ze gelukkig op een trampoline)).
Dat verhaal heeft de schipper van Woltheus ons ook tijdens een rondvaart verteld.
O ja, Onwijsgeer, die tunnel in Rome komt nog voor in het Bernini Mysterie van Dan Brown. Spannend!
En lees na Haarem Bestaat niet ook “De meester van het scherpe zwaard” daarin wordt de lokatie van de ingang/uitgang van een van die gangen in de Grote Kerk verklapt. Want RS kan zo veel zeggen, die weet soms niet eenswaarom er een vlag aan de dakruiter van die kerk hangt.
@allen: Dankdank! Ter geruststelling: ‘Haarlem bestaat niet’ligt hier verleidelijk te glimmen op de salontafel en wordt zeker van kaft tot kaft doorgenomen voorafgaand aan de bel voor de eerste ronde van de Tweede Haarlemse Kennisquiz (ik moet niet te vroeg in het seizoen pieken). Wie weet zien wij elkaar daar weer (@Richard: het zou leuk zijn als er een HD-team te formeren viel).
P.S. Wel heb ik inmiddels ‘De geheime stad’ gelezen natuurlijk.
Ja inderdaad Richard, dat zou bijzonder leuk zijn. De volgende, dus tweede, Haarlemse kennisquiz is gepland in december en dat geeft je ruim de tijd je grondig voor te bereiden. Als je meedoet ben ik van harte bereid om met helm die tunnel eens met je in te duiken om de stad ook de geheimen van de onderkant te ontfutselen…het is aan jou, en alvast via deze ongebruikelijke weg : Gefeliciteerd !!!
Word ik nu opeens onderwep van deze RaDa-aflevering, dat kan niet de bedoeling zijn. Maar goed, ik zal over die quiz nadenken, maar als ik in december nog niet weet hoe het nou zit met die vlag (zie Bies) dan acht ik mijzelf ongeschikt voor deelname.
Zie ook de Jakhalzen uit De wereld draait door van 23 februari 2006: http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/terugkijken.php?id=108
@ Arjan: Dank voor de tip! Met 3 minutes of fame voor onze bekendste stadsgids!
De gangen bestaan wel degelijk! De ingangen zijn echter dicht. Mijn vader (geb. 1918) heeft in de oorlog gebruik gemaakt van deze tunnels!
Het is veel jaren later dat ik deze berichten en het filmpje over de Beek tunnel lees. Mijn grootouders woonden in de Zijlstraat 72. In de kelder, halverwege de diepte van het pand zat wel degelijk een toegang tot een tunnel. Als kinderen was het ons ten strengste verboden terrein. Vlak voor de verkoop van het pand beginjaren `60 hebben we in de tuin wat gegraven naar resten van het klooster dat op die plek zou hebben gestaan, we vonden een prachtig tegelvloertje. Tijd ontbrak om verder te zoeken. De zoon van buurman/drogist die het pand hadden gekocht liet mij jaren later een mooi balkenplafond zien in de achterruimte dat verborgen had gezeten boven het latere verlaagde plafond. Het verhaal gaat door.
Ik woonde in de Jansstraat 59 Haarlem.
In de kelder was verscholen achter een liftje ook een ingang van een onderaardse gang, afgesloten met een traliehekje…
In de Witte Herenstraat werd ook een gang gevonden van het klooster daar naar het pand van de nonnen…..
Onder de Grote Markt zou ook een en ander te vinden zijn en onder de brug in de Nieuwe Gracht!
Wie gaat er nu eens serieus kijken naar de eventueel andere gangen onder de stad?
Toch heel interessant?
Nic Brussee
0653160397