Het was kijkmiddag in de Gravenzaal: het oude, pluizende tapijt van Joost Swarte is verkaveld en wordt woensdag geveild. Het nieuwe, identieke kleed ligt er al en daarop was voor belangstellenden met witte linten aangegeven hoe het oude kleed door de kunstenaar was opgedeeld in 13 tapijten en een loper.
Toen ik binnenkwam was het rustig. Twee mensen gingen net weg en vlak na mij kwam een vrouw binnen die er wanhopig uitzag – of ze na desillusies bij de Tapijtgigant, de Linoleumkeizer en het Tegelpaleis al haar hoop op Swarte had gevestigd, en anders zou het nooit meer wat worden met haar vestibule.
Ik had me al een tijdje vermaakt met het thuisbrengen van de vele Haarlem-emblemen op het kleed, toen een ranke, in modieus wit pak gestoken man met zo’n kaalgeschoren hoofd de zaal betrad. Hij zette twee stappen over de drempel, en overzag de situatie. De blik van Mozes die met geheven staf op het punt staat de Rode Zee te klieven: “Waarom wordt het zó gesneden?”
Meneer Swarte had het zo gewild, zeiden de bodes loyaal, maar het kale hoofd liet het er niet bij zitten: “Het moet zó, in stroken, anders gaan die symbolen er aan.”
“Misschien hadden ze alle liefhebbers een radertje moeten geven, dat ze zelf een stukje konden afsnijden zoals bij een pizza”, zei ik sussend.
“Nee, nee… Nee, en ik ga het Joost zeggen ook.”
Thuis liet ik de foto’s zien aan de huisdichteres.
Ze had maar één vraag: “Waarom wordt het zó gesneden?”
“Kenautje met kruin tegen wit lint” Ja hoor: Jopen staat al klaar: dit wordt een biertje!
Waarom wordt het zo gesneden ? Zodat er ook kleinere stukjes zijn voor mensen met een klein budget maar een grote liefde voor hun stad (?)….en omdat de kracht van Kenautje zat in haar pek en niet in haar kruintje. Toch : misschien hadden ze het hele tapijt beter in de symbooltjes kunnen opsnijden… een damiaatje, bavo’tje, Adriaantje, meisje met rood haar of Kenautje mét kruintje in handig formaat voor boven de bank.
De kracht van Kenau zit helemaal niet in haar pek, maar in haar veren, net als bij Zizzi Jeanmaire en Josephine Baker.
Dit is de enige manier om het hele tapijt ‘op’ te snijden. Omdat de voorstellingen diagonaal zijn afgebeeld zou je rare hoekjes tapijt overhouden als je ook in die richting zou gaan snijden. En moet je die dan ook verkopen? Of weggooien?
Of wil de kunstenaar voortleven met de denkbeeldige mogelijkheid dat alle stukken zich ooit nog weer op dezelfde wijze zullen verenigen? En dat aannemelijker maken door er puzzelstukken van te maken?
@Hondius: Jaaaa, dat is een mooi verhaal voor de de 20 e editie van de bundel ‘verborgen verhalen van Haarlem’. Wanneer wij ons over de hobbels van de Grote Markt voortbewegen achter onze rollators over 20 jaar zullen wij zeggen ‘weet je nog, van dat tapijt….’
Stel, je hebt een tapijt ontworpen. Iedereen is er blij mee maar toch wordt jou op een gegeven moment gevraagd het tapijt in stukken te snijden zodat die verkocht kunnen worden. Dat is alsof je aan Bach vraagt: “Mooi, hoor, die Matthaxc3xbcs Passion, maar een beetje lang. Kun je er geen stukjes van maken? Joost Swarte neemt op deze manier wraak. Hoe durft iemand hem te vragen zijn eigen werk in stukken te snijden? Dan ook maar rigoureus en onherstelbaar. Gelijk heeft-ie.
@Peter H. Dit is bijna een reactie die op de site van HD had kunnen staan. Niet gehinderd door enige kennis… Het tapijt wat versneden is voor de veiling, is destijds fout geknoopt. Het pluisde als de hel. Twee jaar geleden is daarom een nieuw exemplaar in de Gravenzaal neergelegd. in plaats van het oude kleed in de container te dumpen, is er – een ideetje van Joost zelf – iets leuks voor het goede doel mee gedaan.
En het is gelukt ook. Het was een leuke veiling en heeft ook nog redelijk wat opgeleverd, namelijk 12.500 euro. Ik heb zelden mensen gezien die zo blij waren met een stuk tapijt als gisteren. Of nog nooit eigenlijk…
@Richard S, je hebt gelijk. Ik heb het artikel niet zo goed gelezen en die fantasie van mij sloeg meteen op hol…