‘Wij willen literatuur die in geen andere tijd moet zijn geschreven, dan in de tijd waarin ze is geschreven. Schrijvers zouden niet in hun werkkamer een stilleven van een appel en een peer moeten bedichten terwijl buiten het kanonnenvlees in de loopgraven lilt.’
Hé, een manifest! Een duo-manifest zelfs!
Op de site van Trouw staat vandaag het Manifest voor een riskante literatuur van Erik Jan Harmens en Ilja Leonard Pfeijffer, gelanceerd ter meerdere eer en glorie van een door Harmens samengestelde, nieuw te verschijnen bloemlezing met 45 Nederlandse dichters; het werd geschreven in mei 2009 in Landsmeer en Genua (in welk van deze twee plaatsen buiten de kanonnen bulderen ga ik nu niet uitzoeken). Harmens doet het in de krant vervolgens nog eens dikjes over in een stuk met de kop ‘Poëzie. Ik wil een bijl.’
Duidelijk? Geen bajonet, hooivork, plumeau, hogedrukspuit, pincet, dweiltje of kroontjespen. Hij wil een bijl (bot of scherp) en Harmens wil nog veel meer. Zijn verlanglijst bevat zo’n negentig (90!) keer de frasen ‘ik wil’ en ‘ik wil niet’. Na een paar alinea’s hoorde ik er steeds een kinderstemmetje doorheen:
‘Ik wil geen vieze havermout,
ik wil geen tandjes poetsen!
‘k Wil lekker knoeien met het zout,
ik wil niet aardig zijn, maar stout
en van de leuning roetsen
en schipbreuk spelen in de teil
en ik wil spugen op het zeil!’
Misschien zijn jullie het wel roerend met de opvattingen van dichtator Harmens eens, en vinden jullie ook dat ‘in een wereld vol haat het publiceren van liefdesgedichten een uiting van entertainment’ is. Even goede vrienden, maar de eenpersoons literatuurredactie van het RaDa huldigt minder sektarische ideeën.
Want als ik door de stad loop en op een vluchtheuvel in de Vijfhoek deze betoverde plek tegenkom – tuinkabouters, pekineesjes, sprookjeskikkers, vertroeteld kamergroen –
een enclave van openlijke truttigheid en Antonpieckerigheid, die (beschermd door welke magische krachten of valse sentimenten?) ongeschonden blijft in deze wereld vol haat, in deze stad vol haat door niemand wordt verwoest, dan wens ik mij een voortreffelijke dichter die zich daar eveneens over verbaast en (malgré EJ H. en IL Pf.) het lillend vlees even laat voor wat het is.
Ik denk dat daar ruimte voor moet blijven. Maar ja, zet dat maar eens in een manifest…
.
Ja, je zou toch denken dat juist een dichter zo’n manifest wel wat bondiger en puntiger had kunnen maken. Nu heb je eerst die tien geboden van Harmens en Pfeiffer en daarna volgen (in Trouw) twee pagina’s met tekst. Op de website van de contrabas.nl leidt het uiteraard tot discusie. Mijn mening? Ik vind juist het aardige van gedichten dat er voor iedereen wel wat te vinden is qua stijl, inhoud, lengte, humor of juist doodernstig etceters.
Excuus: de verwijzing naar het siteadres klopte niet.
http://www.decontrabas.com/
@R’reus: dank voor de tip! Harmens komt op maandag 1 juni trouwens in de Hallen (om 15 uur), met Lcas Hirsch en consorten. Zijn optredens mogen er zijn!
Ilja Pfeiffer is een literaire stalinist, daar heeft hij nooit een geheim van gemaakt.
Literaire stalinisten zijn zo saai en voorspelbaar.
Als iedereen zich aan een verplichte tijdgeest zou hebben gehouden, zouden dichters als Kavafis nooit hebben bestaan. Daarmee is, dunkt me, een afoende argument tegen literaire stalinisten genoemd.
En de gedichten van Erik Jan Harmens zijn mischien wel erg goed, maar bij zijn optredens gaat voornamelijk de aandacht naar zijn gebrouw. Zonde van de gedichten. (Ik wil geen poezie die als een brouwer op mij afkomt.) Veel plezier bij Hirsch dus.
En dat is alles wat ik wil
en als ze kwaad zijn zeg ik :
bil
Ja, wat een manifest. Eindelijk na zeventig jaar een waardig opvolger van Forum, zestig jaar na Merlijn, vijftig jaar na Maatstaf.
Dood aan Piet Paaltjens…
Wat een (gaap) ‘ik’ manifest! Ik Hirsch en Ik Consorten? GAAP! Geef mij maar Wilma Beun (kan helaas niet, maar als idee), Hondius en Hubers: puntje van mijn stoel!
Leuk is om te zien dat het manifest in omgekeerde toestand (in negatief, zeg maar) ook nog interessant blijft. Te lezen op salonblog Panzerfaust.
http://www.panzerfaust.org/?p=7705#more-7705