Hoe de dingen soms bij elkaar komen… (alle statistici terug in hun hok!!! Nu!!!).
Ik lees momenteel The Son van de Amerikaanse schrijver Philipp Meyer, een roman die zich afspeelt in Texas. Een van de hoofdpersonen, The Colonel, is opgevoed door Indianen en op zijn oude dag maakt hij voor zijn plezier pijlpunten van vuursteen.
“They have told me there is a German named Hertz, “he said, “who has given his name to, among other things, the way flint breaks when you strike it. It is always the same way.” He held up a chip. “Though of course Hertz did not discover this. In fact the man who did discover this has been dead two million years. Which is how long people have been rocking rocks together to make tools.”
En (ja, de dingen gaan zo bij elkaar komen!) ik zou nog terugkomen op die oude kerkjes in Essex, met of zonder kerkkat.
Holy Trinity, Pleshey.
Wij werden keer op keer gefrappeerd door de buitenmuren, die niet waren opgebouwd uit gelijkvormige steenblokken, maar uit flinke, afgeplatte kiezelstenen in cement. Elk van die stenen was anders en de kleuren en patronen, zowel in het binnenste van die stenen als op de muur als geheel waren fascinerend.
Chelmsford Cathedral
De huisdichteres zag er het heelal in in diverse stadia van wording, ik speurde naar fossielen (en gezichtjes natuurlijk).
Toen wij door een kerkganger werden betrapt met onze neus bijna in de voegen, legde hij uit dat het gebruik van die steentjes uit armoede was geboren: er zijn in die streek geen marmergroeven. En kiezels waren er genoeg. Terloops gebruikte hij de mij onbekende term ‘flint-knapping’ voor het splijten van die stenen. Inderdaad, etymologisch verwant aan het Nederlandse ‘knappen’. Knapper (knakker?) was een beroep, met een bijbehorende beroepsziekte: silicosis (stoflongen) alias Knapper’s Rot.
Het metselen van die zo decoratieve stenen is een uitgestorven ambacht. Knappen gebeurt nog wel, vooral door enthousiaste amateurs die de opvatting huldigen dat alles sinds het pleistoceen alleen maar minder is geworden. Al jagend/verzamelend op het internet kwam ik op de site Rebuilding Civilization bij een cursus pijlpuntmaken en jawel, daar was hij weer: de Hertzian cone.
Zo moet het dus, oermensen in spe! En daarmee zijn we rond en dat is jammer voor mij, want wat is er veel te vertellen over die simpele kiezelstenen, die je normaliter onverschillig de berm in schopt als ze op je pad komen. In de 19e eeuw moesten vrouwen die onder de armenzorg vielen ‘s winters de akkers ontdoen van stenen – flintpicking, heette dat, en het was gruwelijk zwaar werk. Die stenen werden gebruikt voor wegenbouw.
Ja, de beschaving (her)bouw je niet zomaar…