Op de Grote Markt komt binnenkort een reusachtige ton te staan met ruwweg 150.000 lootjes met de namen van alle Haarlemmers met een achternaam.
Om de zoveel tijd (het initiatiefvoorstel van Jeroen Fritz en Dilia Leitner is nog niet tot in de details uitgewerkt) zal daaruit door een notaris of dromedaris (zie de vorige parenthese) een aantal namen worden getrokken van stadgenoten (al dan niet functioneel analfabeet) die hun licht mogen laten schijnen over actuele kwesties, zoals de kadernota, de meeuwenoverlast of een voorstel om honderd fonteinen aan te leggen in de stad (de details moeten enzovoort…). De raad hoopt op deze manier de banden met de burgers aan te halen. Dus het kan ieder moment gebeuren.
RaDa: “Jehovah’s Getuigen? Er waren er vanochtend ook al twee aan de deur…”
JFDL: “Goedemorgen! Nee, wij zijn van de Loterij…”
RaDa: “Ik doe nergens aan mee. Staatsloterij, Postcodeloterij, Lotto, Vriendenloterij, Krasloten… Het leven is al loterij genoeg zonder dat ik dat zelf moet subsidiëren.”
JFDL: ”Wij zijn Jeroen Fritz (PvdA) en Dilia Leitner (D66) en u, meneer Jaspers, bent als winnaar uit de bus gekomen bij de Eerste Inspraakloterij van de Haarlemse Raad.”
RaDa: “Heb ik een auto gewonnen?”
JFDL: ”Nee, nee. U krijgt indien u meewerkt wel een kleine attentie, maar in eerste instantie beogen wij in gesprek te raken met leken (u weet wel, mensen die van toeten noch blazen weten). Ons streven is om de lokale democratie een impuls te geven – in het huidige bestel voelt de gewone burger zich amper gehoord door de politiek. Dus nu is het aan u om uw betrokkenheid te tonen. Staat u daar als winnaar in principe positief tegenover?”
RaDa: “Ja, natuurlijk. In heb daar toevallig ook uitgesproken ideeën over. Kijk, idealiter zou het natuurlijk zo moeten zijn dat de gemeenteraad in dit land wordt gekozen. Bijvoorbeeld voor een bepaalde termijn. Vier jaar lijkt mij mooi. Alle Haarlemmers ouder dan 18 jaar krijgen stemrecht. En als de uitslag bekend is, wordt de gemeenteraad samengesteld – waarbij een systeem van evenredige vertegenwoordiging mijn voorkeur heeft. De uitverkorenen zitten in die raad op grond van bewezen deugdzaamheid, morele moed, wijsheid en bestuurlijke ervaring en hopelijk blijven zij zich na hun beëdiging bekwamen in het politieke métier (denk aan retorica, een opfriscursus geschiedenis, het lezen van Plato, John Stuart Mill, Machiavelli, De Tocqueville en andere grote denkers uit het verleden). Doen zij dit niet, of verliezen ze de voeling met hun achterban, dan kunnen ze herverkiezing na vier jaar natuurlijk op hun buik schrijven. Kijk, zó waarborg je de lokale democratie, als je het mij vraagt. Een perfect systeem! Dus als jullie dát nou invoeren, hoef je ook niet te hengelen naar de mening van mensen die wellicht nooit verder hebben gekeken dan de dichtstbijzijnde hondendrol in hun eigen plantsoentje.”
JFDL: “Maar dat is precies het stelsel dat we al hebben?!?!?!”
RaDa: “Werkelijk? In dat geval kan ik de deur zonder gewetensbezwaren sluiten.”
JFDL: “U heb nog recht op een kleine attentie, als dank voor uw bijdrage, maar de raad is daar nog niet helemaal uit. De details moeten nog…”
RaDa: “Een wassen neus? Een proefballonnetje? Een fopspeen? Ik doe maar een paar suggesties… Maar hier laat ik het echt bij. Dag Jeroen! Dag Dilia!”