Dodenherdenking. Vandaag, op de school waar ik werk, hield Zoni Weisz een lezing. Weisz sprak mede namens de Sinti en Roma (het woord ‘zigeuners’ gebruikt hij zelf nooit vanwege de etymologie: ‘ziehende Gauner’= rondtrekkende schurken). Sinti en Roma dus, van wie er in de oorlog minstens 500.000 en mogelijk twee keer zo veel door de nazi’s zijn omgebracht.
Weisz plaatste ‘de vergeten holocaust’ van zijn volk eerst in een historisch perspectief. Er werd aandachtig geluisterd, maar een stiller soort stilte daalde neer toen hij vertelde hoe hij als klein jochie samen met een paar anderen op station Assen moest wachten op de trein uit Westerbork, die doorging naar Auschwitz. Zijn familie zat daar al in. Toen de trein arriveerde, zag hij het blauwe jasje van zijn zus uit een raampje hangen. Nog voordat ze konden worden ingeladen zette een politieagent bij wijze van geheim teken zijn pet af en spurtten ze weg. De ontsnappingspoging slaagde doordat ze in een andere, net vertrekkende trein konden springen. Een mirakel…
Zoni overleefde de oorlog en zijn familie kwam om. Tijdens zijn relaas kreeg hij het te kwaad. De zaal wachtte roerloos terwijl hij zijn ogen bette met een zakdoek en zijn emoties probeerde te blussen met een glaasje water. Snikkend op een podium, zestig jaar na dato.
Een collega zei na afloop: “Ik voel me dan zó klein, als ik hoor wat zo’n man allemaal heeft meegemaakt.” “Dan toch maar liever klein”, antwoordde ik, maar alleen omdat je toch wát moet zeggen.
Ik ben er ook even stil van.
tsss… dan maar liever klein!
Indrukwekkend verhaal, absoluut!
Interessant om eens gewezen te worden op een andere groep slachtoffers van de WOII. Voor mij niet het eerste waar ik dan aan denk