Bij het uitmesten van een kast kwam een collega aardrijkskunde een stuk of vijftig donkerroze, ronde doosjes tegen.
‘Schoolverzameling’, stond erop. Van het Koloniaal Museum te Haarlem. Dat museum was ooit gehuisvest in (even de parate kennis testen) Pa… Pa…
De Verzamelde Kritische Raarlemmers: “Parnassia?” “Palace, die bioscoop?” “Parkeergarage de Raaks?” “Het Patronaat?” “Partycentrum Claus?”
In Paviljoen Welgelegen, tussen 1861 en 1926 om precies te zijn, en toen verhuisde het naar het Koloniaal Instituut in Amsterdam, dat zich na het verlies van Indië bij wijze van compensatie de hele Tropen toeëigende.
(Kratok-boonen (rauw giftig, gekookt voedzaam)
Specerijen, noten, koffiebonen, kapok, zaden, pepers, varenpluis, rijstsoorten, hars, mineralen – er zat van alles in die doosjes. Te besnuffelen, te bepotelen, te bewonderen elke keer als je weer een ander dekseltje optilde! Verreweg het beste lespakket dat ik ooit heb gezien – en ik heb er wat gezien, breek me de bek niet open!
Ik kreeg van die doosjes niet alleen zin om aan te monsteren, ergens een plantage te stichten en een paar honderd koelies uit te buiten; het rijke assortiment prikkelde bovenal de leergierigheid.
Zo weet ik nu dat dat glimmend bruine goedje dat mij zo intrigeerde (onderaan links op de eerste foto) gewonnen wordt uit het beschermingsschild van een boomluis. Het wordt gebruikt in politoer en vroeger zat het in 78 toerenplaten. Nu is het E904, een glansmiddel.
De Verzamelde Kritische Raarlemmers: “E904? Oh…Schellak, zal je bedoelen. Zeg dat dan meteen! Die luis is trouwens de coccus lacca, als meneer de leraar dan inenen zo nodig leergierig wil wezen.”
Sommige mensen hebben geen doosjes nodig.
Leuk Marius! Ik werk al 28 jaar met schellak, we maken er een preparaat van waar de tandtechnicus mee uit de voeten kan. Van de schellakplaatjes modeleert hij de kaak en rommelt daar dan tanden op met behulp van was, dat we ook maken. Vroeger, ik heb het nu over 50 jaar terug, stond er een soort ‘Afrikamuseum’ in de Vrijburglaan (Bld), in een oude bollenschuur aan het Julianaveld of tussen de Juliana en Wilhelminaschool in. Ik was als kind ernstig onder de indruk van die wilde afrikaanse sfeer. Geen idee wat er mee gebeurd is en van wie de collectie was; ineens was hij weg.
hoi ik kom dit artikeltje tegen over de koloniale waar. Interessant. Ik loop tegen iets soortgelijks aan. Wat heb je gedaan met je vondst.
@Jaring: Ai… Ik heb de collectie in ieder geval niet; het is een stukje van 10 jaar geleden. Ik vermoed dat een collega er blij mee was destijds. Maar daar loopt het spoor dood.