Bullebak met schort

Krijgen ze hem ooit nog terug in die beklaagdenbank?

Vanaf elf uur (vanaf de eerste schorsing) maakte ik een paar uur mee van het proces tegen mijn voormalige knuffelgedeputeerde Ton Hooijmaijers, die hier in Haarlem terechtstaat op verdenking van fraude, omkoping en witwassing.

Direct na de hervatting beent de verdachte naar de rechter met een niet bijster relevant document, dat hij van de website van het ROA heeft geplukt. Hij overhandigt het met een air alsof het hem zal vrijpleiten van alle verdere aantijgingen en blijft langer dan nodig voor haar staan, als in afwachting van nederige excuses en een schadevergoeding voor alles wat hem is aangedaan.

Hooijmaijers blijft ook daarna geagiteerd: “Ik zit al helemaal onder de pillen. Oxazepam en zo. Rustiger word ik niet”, houdt hij de rechter voor als hij tot kalmte wordt gemaand.

Hij voelt zich onbegrepen. Ze kennen zijn wereld niet. Een wereld waarin het er niet toe doet of boven een nota ‘Maastricht’ staat of ‘NH’, of ‘campagne’; waar bedragen met vier nullen ‘sprokkelgeld’ (?) zijn in verhouding tot de miljoenenprojecten. Matchmaking. Je smoesde wat, tipte iemand, bouwde vertrouwen op (‘dat was mijn ‘stiel”) en – zo gaat dat in het vastgoed – als het moment daar was (vaak pas twee jaar later) declareerde je. €20.000, €30.000, via een makelaardij, naar het consultancy van je vrouw, om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden. Want hij weet hoe ze zijn, in die andere wereld:

Zestig kilo post per week kreeg hij daar, per dag 25 briefmappen; hij parafeerde zich suf. In die andere wereld diende hij zich te verantwoorden (‘Je kunt nog geen paperclip alleen bestellen’ / ‘Er wordt verslag bijgehouden van alles wat je doet’) en gingen de zaken langzamer dan hem aanstond. De enige over wie Hooijmaijers zich tijdens de zitting in positieve zin uitlaat is Provinciesecretaris Haro Oppenhuis de Jong. Verder werd hij omringd door minkukels en pennenlikkers. Gedeputeerde Bond wordt weggezet als een krullenjongen en een huichelaar; een enkele ambtenaar heeft hem steun betuigd, de rest liep hem alleen voor de voeten en ‘er wordt daar gelekt als de ziekte’.

Er is aan de Dreef voortdurend ‘gedoe’ (zelfs de Icesave-affaire betitelt hij als ‘gedoe’) en ‘geneuzel’, een ander lievelingswoord. Soms denderde hij dan door, ondanks het improductieve ‘blablabla’ van de anderen, zoals met die Italiaanse architect die ‘dat ding op pootjes’ wilde neerzetten (over de Zwiersvleugel en de Spaanse architect Mateo, Rada-reda).

Tussen die twee werelden wordt Hooijmaijers nu vermalen en hij lijkt het nog steeds niet te snappen. Dat schrijf ik zonder ironie. ‘Die simpele basisregel had ik nog wel in de gaten’, zei hij over zijn terughoudendheid met adviezen over ‘zijn’ Noord-Holland. Maar verder? Hij verwees meermalen naar zijn eigen naïviteit: “Ik zal wel een ongelooflijke augurk zijn…”/ Misschien ben ik Gekke Gerrit”/ “Ik zal wel een klungel zijn…”

Paranoïde, xenofoob, arrogant, geborneerd, onbeschoft, plat, zelfingenomen – zo kwam hij uit het verhoor naar voren. Als dat alles was geweest, was ik na een uurtje weggeglipt. Wat het voor mij fascinerend maakte, was dat hij tegelijk begrip leek te zoeken – bijna had ik geschreven ‘liefde’. Een vraag naar een zakenreisje in Duitsland bracht de onbeholpen ontboezeming dat hij helemaal niet van ‘social talk’ hield. Hij is er gewoon niet goed in. Alleen koken vindt hij leuk en daar hoeft hij bij ‘de gemiddelde kerel’ niet mee aan te komen.

Een eenzame bullebak met een schort: uitspraak 18 november.