Oudejaarsdag: een dag van inventariseren (wat ging er verloren en wat kwam ervoor in de plaats?) en vandaliseren. Het kwam voor mij samen in het boek dat ik momenteel met veel plezier lees, The Deadman’s Pedal van de Schotse schrijver Alan Warner.
De hoofdpersoon, Simon Crimmons, is in 1973 bijna zestien. Hij heeft net in een telefooncel zijn eerste afspraak met een meisje gemaakt en staat op het punt naar buiten te gaan, als hij een ingeving krijgt.
Simon turned to leave the telephone box and pushed the heavy door, but suddenly he stopped and turned back. He picked up the telephone directory and began to leaf through the pages […]
Ja! ja! jubelde het in mij, een ouderwetse telefooncel met zo’n hele batterij telefoonboeken, met een mechanisme waarmee je ze om kon klappen. Met alle telefoonaansluitingen van het hele land – alfabetisch op woonplaats, als ik het wel heb. Kom daar nu eens om. Wat een fascinerend idee! Je paste er desgewenst met zijn tweeën in, ideaal voor allerlei meligheid of intimiteit.
Alan Warner maakt het niet mooier dan het vaak was: […] but the pages felt dry and swollen and then the smell reached his nostrils. Urine. Someone had dropped the directory and peed on it long ago. (p.97)
Ja, zo was het ook wel weer. Vandalisme. Er werden regelmatig pagina’s uit de telefoongidsen gescheurd. En voor de fijnere neus was zo’n hokje vaak een beproeving. Op hete dagen werd het een broeikas. Buiten wachten tot die babbeltante eindelijk uitgerebbeld was, of geen muntjes meer had, deed de bloeddruk geen goed. En natuurlijk, vernielzucht is niet pas in 2008 uitgevonden, bewijst deze foto uit het ANP-archief.
Even meende de huisdichteres Lennaert Nijgh te herkennen, maar het zal wel een loekelaik zijn. Het valt, anders dan je zou verwachten, nog niet eens mee plaatjes te vinden van de PTT-cel. Voor een beknopte geschiedenis zie de site van het Museum voor Communicatie.
Nou, dat was het voor dit jaar. Ook in 2014 kunnen jullie bij het RaDa terecht voor nostalgie (in verantwoorde doses), huiveringwekkende toekomstvisioenen en de schroeiend hete Haarlemse actualiteit. Maak er een mooie avond van!