Na Kustplaat(s)jes nogmaals een Norfolk-blogje (en dan is Haarlem misschien weer aan de beurt). Een van de charmes van het gebied zijn voor mij de stoere oude kerkjes (11e en 12e eeuws is niet uitzonderlijk). En altijd even aan de poort rammelen en morrelen, want vaak zijn ze open. Als je mazzel hebt heb je de kerk helemaal voor jezelf.
Hier geef ik het woord aan Philip Larkin, die het zo treffend verwoordt in een van zijn bekendste gedichten, Church Going:
Once I am sure there’s nothing going on
I step inside, letting the door thud shut.
Another church: matting, seats, and stone,
And little books; sprawlings of flowers, cut
For Sunday, brownish now; some brass and stuff
Up at the holy end; the small neat organ;
And a tense, musty, unignorable silence,
Brewed God knows how long. Hatless, I take off
My cycle-clips in awkward reverence,
Move forward, run my hand around the font.
From where I stand, the roof looks almost new-
Cleaned or restored? Someone would know: I don’t.
Mounting the lectern, I peruse a few
Hectoring large-scale verses, and pronounce
“Here endeth” much more loudly than I’d meant.
The echoes snigger briefly. Back at the door
I sign the book, donate an Irish sixpence,
Reflect the place was not worth stopping for.
(Dit is niet het hele gedicht)
.
Deze kerk , St. Lawrence, staat in het dorpje Castle Rising. ‘A bit of a mongrel of a church’ wordt hij genoemd op de website Great English churches: vuilnisbakkenras (vanwege lukrake restauraties), maar ik moet zeggen dat ik daar geen aanstoot aan neem als ik zo’n dorpje binnenwandel. Ondeskundigheid heeft ook zo zijn voordelen.
Binnen zie je soms een kinderhoekje of een keukentje voor de vrijwilligers. Veel folders, goede bedoelingen en oprechte vroomheid. Borduren uit godsvrucht, zoals hier in North Wootton (All Saints), waar geen knielkussentje eender is:
.
.
En veel improvisatie, zoals hier in Thornham, waar in afwachting van de komst van de dakdekkers de plastic zeilen de ergste waterschade moeten voorkomen. En ja… hoe houd je die op hun plaats?
.
.
Met het Book of Common Prayer dan maar? Diezelfde kerk had een prachtige oude, wormstekige poort – of een poort in een poort:
.
.
All Saints Church in het centrum van King’s Lynn bood een wat gespleten aanblik. Ja, oud, dat zeker, en mooie oude grafstenen in het niet omheinde kerkhof. Alleen hadden ze die flat er wel erg dicht tegenaan gebouwd… Drogend wasgoed, schotelantennes, vuilniscontainers, kapotte kinderfietsjes. Die kerk stond in het volle leven, zeg maar! En vanaf hun balkonnetjes keken de flatbewoners de Dood recht in de ogen.
.
.
De merkwaardigste grafmonumenten zagen we bij Sandrinham House, een bijpaleisje van het Britse vorstelijk huis. Langs de tuinmuur stonden we eerbiedig stil bij een aantal van dit soort gedenkstenen:
.
.
‘Roan cocker spaniel: Tireless worker and mischievous character’. Zo waren er meer. Een zwarte labrador kreeg het eervolle epitaaf ‘a gentleman among dogs’ en een gele soortgenoot heette ‘devoted and always willing to please’. En Prince Philip, de stijve, ongenietbare Duke of Edinburgh, had ooit een hondje dat Candy heette, zo leerde de muur. So sweet!