A picture paints a thousand words, wil het gezegde en in deze HD-3D-tijd met zijn tirannieke schermen en schermpjes twijfelen weinigen daaraan. Ik wel, vanochtend.
Ik las in Findings van de Schotse schrijfster Kathleen Jamie een essay over haar dwaaltocht door de lege museumzalen van Surgeons’ Hall in Edinburgh, waar rond 1800 veel pionierswerk werd verricht op het gebied van anatomie en chirurgie. Het is een verhaal met een louche kant; de leveranciers van stoffelijke overschotten openden soms verse graven om aan de vraag te voldoen en het beruchte moordenaarsduo Burke en Hare had zijn eigen, efficiëntere methode om de aanvoer te garanderen.
Daarvan is niets meer te bespeuren als Kathleen Jamie langs de vitrines slentert; eindeloze rijen met studieobjecten op sterk water – nierstenen, tumoren, vergroeiingen, door kogels verbrijzelde botten, enz. Het lijden van vorige generaties. Het Royal College is voor haar een ‘place of symmetry and pallid light, wherein one moves slowly and thinks clearly. By its white elegance and its host of the passive dead, I am reminded of the visions of heaven that used to disturb me as a child.’
Ze ziet een doosje met ‘fleams’, minuscule vlijmen waarmee chirurgen aderen openden, ter genezing of in dienst van de wetenschap. Er staat een pot met een kaal skelet waarvan bizar genoeg wel alle bijbehorende aderen nog in de conserveringsvloeistof zwemmen; het vlees werd door Dr Barclay weggescalpeerd, met precies vakmanschap en eindeloze toewijding.
Het toeval wil dat ik binnen afzienbare tijd zelf naar Edinburgh ga. En ga ik dan naar dat museum? Het zou best kunnen van niet; na Jamie’s fascinerende beschrijving kan het eigenlijk alleen maar tegenvallen. Dan wordt de steriele tijdloosheid misschien verstoord door dreinende peuters of schoolklassen met antwoordbladen. En eigenlijk, met dank aan die 2000 (?) woorden, heb ik het nu al gezien.
.
.
Paars PS In de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen.
“En eigenlijk, met dank aan die 2000 (?) woorden, heb ik het nu al gezien”, schrijf je.
Het toeval (nou ja; toeval..) wil, dat ik dat boek van mevrouw Jamie ook heb, evenals trouwens ‘Sightlines’, dat wat recenter is.
Op de omslagflap van dat laatste boek zegt een zekere John Berger : “she renders the indefinable to the readers ear. Hold her tangible words and they’ll take you places.”
Wie kan schrijven, toont in een paar duizend woorden inderdaad een wereld aan beelden, geluiden, geuren en tastbaarheid. Ik bedoel: een beeld blijft uiteindelijk toch ook maar een plaatje.. Niks minder, maar ook niks meer.
@Hans Valk: Wat leuk dat je het kent! Ik kocht ‘haar’ meer voor de natuurervaringen, maar dit museum was een welkome bijvangst.
John Berger is/was wel een grootheid in Engeland: tv-serie ‘Ways of Seeing’ en ook als schrijver de moeite waard.
En net toevallig vandaag , wordt John Berger genoemd op http://www.avondlog.nl/