Bos en Bomen

Ik neem jullie mee het bos in, beste RaDa-lezers rijp en groen. Drie bossen, welgeteld. Op Orkney groeien amper bomen, maar op de heenweg door Schotland overnachtten we in de kustplaats Stonehaven en wandelden door Dunnotar Wood. 

Geen geheimzinnig, ondoorgrondelijk Tolkien-achtig woud, maar wel troffen we er een charmant gebouwtje, het ‘Housie’ / huissie – hier vanaf de achterkant – dat volgens het info-bord waarschijnlijk tussen 1800 en 1820 werd gebouwd in opdracht van Lady Eleanora Bath. Tot aan het eind van de 20ste eeuw was het vervallen en overwoekerd door klimop, maar nu is het in zijn oude glorie hersteld. Dit is de achterkant.

Speelplek voor kroost – Lady Eleanora had tien kinderen! De binnenkant is kunstig bezet met kiezelsteentjes en schelpen. Daar moet je als aankomend aristocraatje toch wel een paar uur kunnen doorbrengen zonder je te vervelen.

Op de terugreis verbleven we een dag in het mooie Dunkeld, in Big Tree Country, zoals Perthshire zich afficheert (zie ook deze video). Rond de kathedraal zie je de ene woudreus na de andere, vooral door toedoen van de 18e-eeuwse Duke of Atholl, bijgenaamd ‘The PLanting Duke’. The father of millions, stond er bij een knoert van een lariks, waarvan de zaden door de hertog en zijn houtvesters gebruikt werden om de wijde omgeving te bebossen. De bekendste boom in Dunkeld is de overgebleven eik van Birnam Wood, het ‘moving grove’/ bewegende bos uit Macbeth. De oude knar heeft inmiddels wel wat krukken nodig.

Ten slotte een verrassing uit eigen omgeving. Zondag wandelden we met een clubje door Duin en Kruidberg naar de Oosterplas. Bekend terrein, meende ik. “Ik weet hier iets leuks,” zei een vriendin van ons met haar verleidelijkste glimlach en hield het prikkeldraad naar beneden. Daarachter lag vroeger het PZ. We daalden een helling af en kwamen bij een verlaten L-vormig zwembad. Water bedekt met kroos, een gevelde boom overdwars, de ondiepe delen dichtgeslibd.

Het was een raadselachtige plek, zoals dat hele uitgestrekte, omheinde gebied mij vroeger als kind zo intrigeerde. Terra incognita; je mocht er niet komen en had geen idee wat zich er afspeelde. Later, als 28-jarige, speelde ik een keer mee in een voetbalwedstrijd tegen het PZ-personeel, op ‘hun’ veld, midden in  de bos. Het was er idyllisch, het was moeilijk niet afgeleid te worden door de zangvogels.

Een metalen reling staat nog overeind in het zwembad. Een houvast voor die arme gekken, bibberend, pootje badend, spartelend, verbeten hun baantjes trekkend. Tot 1970 woonden er 900 patiënten in Santpoort. Los van de behandelpraktijken van weleer, het houdt voor mij iets ontroerends dat men er in de in de 19e eeuw voor koos om geestelijk gestoorden onder te brengen in de heilzaamste omgeving die het land te bieden had.

Paars P.S. : in de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen.