Vooral dat vanadium sprak natuurlijk tot mijn verbeelding. Gisteravond was in de Moriaan in Wijk aan Zee een voorlichtingsbijeenkomst over de ‘grafietregens’ die het dorp sinds december 2016 vervuilen.
De vieze neerslag is afkomstig van slakverwerker Harsco op het Tata-industrieterrein. Op kozijnen en autolak blijft na zo’n bui een vies laagje achter. Omdat de officiële informatie van Tata en de RIVM weinig verhelderender was dan de rook- en stofwolken zelf, gaven verontruste bewoners op eigen initiatief opdracht tot een onderzoek. Volgens het laboratorium bevatte het stof (naast zand, grafiet en slak) ook metalen. Per kilo 450 mg zink, 310 mg chroom en kleinere hoeveelheden lood, barium, kobalt, tin en arseen. Maar trotse koploper was dat vanadium, met 940 mg.
Ik moet bekennen dat ik nog nooit van vanadium had gehoord; de naam – zo weet ik sinds tien minuten – komt van het Oud-Noorse Vanadis, een alias van de godin Freyja. Vanadis, omdat de V in 1831 nog vacant was in het periodiek systeem en de naamgevende scheikundige was een Zweed, Nils Selfström.
Het verslag in het HD begint met de mededeling dat het ‘grofstof’ geen acuut gezondheidsgevaar oplevert ‘zolang je er geen handenvol van opeet’ (en nu maar hopen dat niemand dat heeft gedaan, RaDa-reda). En natuurlijk is naar de langtermijneffecten meer onderzoek nodig – want de lange termijn is er nog niet.
.
Uitzicht op Wijk aan Zee op een zonnige dag
Tata-directeur Hans van der Berg ‘gaat diep door het stof’ staat er op de website van RTV-NH (humor?). Er wordt inmiddels gewerkt aan een reusachtige hal die de regen binnenskamers moet houden. Niettemin… Zouden jullie er gerust op zijn, beste Raarlemmers? Of moeten we groter denken in dit kleine, verontreinigde land?
Onlangs was er (wederom) sprake van om Schiphol-terminals op zee te bouwen. Maar als ze dan toch bezig zijn, kan Tata daar niet ook een plekje krijgen? En wat te denken van een racecircuit voor de Formule 1? En de verzamelde bio-industrie? Op die manier kunnen we veel milieuhinder wegnemen en klachten van omwonenden voorkomen.
Wel moeten we er aan denken een doorgang voor de boot naar Newcastle open te laten.
P.S. Voor meer Tata-stof tot nadenken, zie hier
Paars P.S. : in de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen.
Even een reactie op mijzelf, voordat de chemici toeslaan: het periodiek systeem dateert van na 1831, maar jullie snappen het idee: er was nog geen element met een V.
Google op de Nederlandstalige versie van het zojuist verschenen rapport “The Lancet Countdown 2018”, eerste auteur de internist Peter Blankestijn. Hier in Dordrecht hebben we het probleem met Chemours, dat (telkens weer) de kankerverwekkende stof Gen-X in het oppervlaktewater loost. Overigens, dat diep door het stof gaan is een strategie om het eigen standpunt in de discussie te verhullen. Zelden of nooit betekent het dat de stofhapper het eigen ongelijk bijstelt. Het neutraliseert meestal wel de agressie van de opponent.
Zolang er geld verdiend wordt en de werkgelegenheid blijft is in Nedetland alles, maar dan ook alles toegestaan …
Bezorgde groet,
Op dit blog ben ik een van de weinigen die niet alleen een toetsenbord gebruikt, maar ook ongeveer weet hoe je er één maakt. Tot zo’n 10 jaar terug kon je in Alfa-kringen nog regelmatig horen dat men ‘gelukkig’ niets van computers afwist. Vanadium vormt samen met Chroom (die andere op het lijstje) de belangrijkste grondstof voor roetsvastst, in de volksmond ook wel roestvrij, staal genoemd.
Vrijwel iedereen die vanmorgen in lepel in zijn mond stak heeft daar wel gebruik van gemaakt. Zo zijn ook de veertjes onder het membraam van het toetsenbord van een hoogwaardig gelegeerd staal, die en al die andere elementen vindt je terug in de neerslag van Harsco.
De parallel met de bio-industrie dringt zich op. Zolang het vlees in onherkenbare vorm wordt opgediend is de weerzin tegen het eten van dode beesten op afstand te houden. Net zomin als de het gebruik van de glimmende I-Phone doet herinneren aan de arbeidsomstandigheden bij de winning van Lanthaan. Je mag je wat mij betreft je afzetten tegen alles wat de industriële revolutie heeft voortgebracht. Tata, Schiphol, en de Formule 1 op een eiland in zee, maar accepteer dan ook de consequenties door op een houtje te gaan bijten.
@Henk Sloos: Wat nu weer? Kwik heeft vele nuttige toepassingen, maar wil dat zeggen dat kwikregen een zegen voor de mensheid zou zijn? Je zou van die veelgeprezen tech-mensen bij Tata verwachten dat ze technisch genoeg zijn om verspreiding van grofstof tegen te gaan. Die veronderstelling maakt mij allerminst tot een vanadium-hater. Mijn scheikundecollega’s rekenen dat spul trouwens tot de ‘overgangsmetalen’- goed voor een paar flauwe grappen.
En wat dat houtje betreft, als het houtsnippers en houtblokken regende zou het RaDa daar zeker ook aandacht aan besteden.
Punt is, die bedrijven zijn best in staat om de schade voor het milieu te beperken. Maar dat kost ze geld en dan maken ze minder winst. Het management van die organisaties ziet het als persoonlijk falen om dat aan de aandeelhouders te moeten vertellen. De keerzijde is dan weer, dat de consument bereid moet zijn / zou moeten zijn om meer te betalen voor, vanadium in dit geval. Helaas treft die rekening vooral de minder kapitaalkrachtigen. Vandaar de opstand van de gele hesjes. Die mensen zien de milieuproblemen wel. Maar ze hebben het gevoel dat ze er oneerlijk op afgerekend worden. Miljoenenwinsten voor grote bedrijven en jouw pensioentje wordt gekort. Terwijl schadelijke uitstoot gewoon doorgaat.
Henk heeft natuurlijk gelijk. Wie geen grafietregen wil, moet ook geen goedkope schroevendraaiers willen kopen. Alles wat vervuiling oplevert naar de zee verplaatsen maakt het leven zo duur dat de gele hesjes daar massaal tegen te hoop zullen lopen. Alleen de technologie kan ons nog redden.