Ik hoorde Mark Rutte en Sander Dekker stamelen over de rapporten die de reeks fouten blootlegden die Michael P. in staat stelde Anne Faber te vermoorden. Het was stamelen zonder stamelen: een paar geprepareerde zinnen hebben politici altijd wel voorradig, maar beider onmacht was evident.
Vooropgesteld, het jarenlang uitkleden en demoraliseren van alle overheidsinstanties heeft zeker niet geholpen om misstanden te voorkomen, dus die kabinetshoofden zitten hoe dan ook dik onder de boter. En zoals altijd was er de gespeelde daadkracht; Rutte sloot het gesprekje af met de bezwering dat dit land ‘veilig’ moest worden gehouden ‘voor dit soort verschrikkelijke mensen’.
Waarbij de vraag is of we bereid zijn de consequenties te aanvaarden. Want hoeveel veiligheid kan je garanderen zonder alle ‘verschrikkelijke mensen’ levenslang op te sluiten? Ik moest denken aan het verhaal Mr. Loveday’s Little Outing van Evelyn Waugh, een van Engelands briljantste stilisten en grootste zwartkijkers. Twintig jaar geleden las ik het regelmatig in 5VWO, maar nadien is het van het repertoire verdwenen. De onsentimentele humor behoefde steeds meer uitleg, en qua empathie en inlevingsvermogen had het oneigentijds weinig te bieden.
Voor wie het niet kent: Lady Moping heeft haar man na diens zelfmoordpoging tijdens haar tuinfeest (hij dreigde er al jaren mee) laten opnemen in het gekkenhuis, waar hij verblijft in de aparte vleugel voor de rijkere gestoorden. Bij een bezoek samen met haar dochter Angela ontmoeten we Lord Moping’s ‘secretaris’, een oudere man: voorkomend en zachtaardig. Angela ziet hem aan voor een verpleger, maar hij is een ‘inmate’, die zich op allerlei manieren verdienstelijk maakt voor anderen. Hij biljart met ze, doet goocheltrucs, repareert grammofoons, enz. Als jongeman had Mr. Loveday (let op de naam) een jonge vrouw van haar fiets getrokken en gewurgd. “But surely he is perfectly safe now?” roept Angela uit.
Angela wordt een vrouw met een missie; die arme Mr. Loveday moet vrij. Desgevraagd vertrouwt hij haar toe te vrezen dat veel patiënten hem erg zouden missen, maar ‘Well, miss, I should welcome a little outing before I get too old to enjoy it. […] There is one thing I often wish I could do. You mustn’t ask me what.’
Hij krijgt een afscheidsfeestje met tranen en cadeautjes; een bonte stoet krankzinnigen doet hem huppelend en hinkelend uitgeleide naar het hek. Tot ieders verbazing is Loveday al twee uur na zijn afscheid terug van zijn uitstapje. Was het niet leuk? Het was juist érg leuk, laat hij weten, met een glimlachje. “I think that now I shall be here for good.”
Dan is die damesfiets in de berm nog niet gevonden. Het is een grimmig verhaal en als je het hebt gelezen, is het moeilijk er niet aan te denken als je in artikelen over tbs en het Pieter Baan Centrum termen leest als risico-analyse, resocialisatie en recidivekans.
P.S. Een PDF van het verhaal staat hier. En voor ereaderreaders is dit misschien iets
Paars P.S. : in de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen.