Tussenwoordjes

Over meesterschap van de Nederlandse taal gesproken. Ik hoorde een passerende vrouw zeggen: “… want het is eigenlijk toch echt wel een beetje mislukt.”

Ging het over haar huwelijk van 37 jaar, een schaalmodel van de Batavia in een Bokma-fles, het plan een oude pruimenboomgaard over te nemen, de terugdringing van het aantal Haarlemse airbnb-overnachtingen, een experiment met een transatlantische helikoptervlucht op zonne-energie, de vernieuwing van de Grote Sluis bij IJmuiden, zelf een pruimentaart bakken?

We beklaagden de vlijtige student (al dan niet inburgerend) van het gesproken Nederlands, die uit deze voorbijvliegende taaluiting moet opmaken hoe groot de schade of onvolmaaktheid is. Of een vertaler. Welke gradaties voegen die al dan niet loze woordjes als ‘wel’ en ‘toch’ nou toe? We goochelden wat met de woordvolgorde en al snel werden we zelf tureluurs van alle impliciete verschillen en verborgen aannames.

Iets is mislukt (100%: de helikopter stort in zee bij gebrek aan zon, er zijn alleen rotte en onrijpe pruimen – er worden geen pruimentaarten gebakken).

Iets is echt mislukt (de Sluis sluit niet. Ontkennen baat niet; zoiets als boven, met wat meer overtuigingskracht gezegd).

Een beetje mislukt (er moet een aangebakken korst van de taart geschraapt, verder is hij goed te eten).

Echt een beetje mislukt (Helaas, ik had het ook liever anders gezien, maar een Batavia die de vlaggenmast niet omhoog krijgt, die zetten we voor geen goud in de tentoonstelling).

Echt wel een beetje mislukt (hier durf ik niet te zeggen wat dat ‘wel’ precies doet; of is ‘toch echt wel’ een geheel? En hoe gedragen echtelieden zich in een huwelijk dat ‘echt wel een beetje’ mislukt is?) En dan wordt ‘eigenlijk’ er ook nog eens voor geplakt. Betekent ‘eigenlijk toch echt wel een beetje’ dat de spreker zich hoedt voor boude uitspraken of krasse oordelen en zichzelf niet de beroerdste vindt?)

En probeer die verschillende formuleringen nu eens te vatten in cijfers – bijvoorbeeld met aantallen airbnb-overnachtingen! Begrijp me goed, beste taalgebruikers, ik zou al deze nuances of schijnnuances niet overal willen vervangen door niet mis te verstane uitdrukkingen als ‘een flop’, ‘zwaar naatje’, ‘kut met peren’ of ‘ruk’. Want misschien is het wel dankzij deze onopzettelijke vaagheid dat we er vaak toch ook wel weer min of meer uitkomen met zijn allen.

.

.

Eigenlijk toch echt wel een beetje mislukte foto van de Schotersingel

Paars P.S. : in de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen. EN ik zit (in ieder geval de komende maanden) op Facebook.