Vaderliefde

Zaterdag schoof ik in de Kennemer Boekhandel aan bij P.F. Thomése, die signeerde en voor een kleine kring liefhebbers enkele passages voorlas uit zijn nieuwste werk, Vaderliefde.

Het was een gemoedelijke bijeenkomst, een ideale opmaat voor het lezen van het boek. Ik heb het (= 250 pagina’s) al uit, het houdt me nog steeds bezig en ik ga mijn moeder een exemplaar cadeau geven. Zeggen jullie zelf maar aan hoeveel recensiesterren dat gelijkstaat. Vier? Hebben we dat vast gehad.

Vaderliefde is een rijk, gevarieerd en onderhoudend boek. Een familiekroniek met twee stambomen achterin, waarbij het zwaartepunt ligt bij Frits, de raadselachtige vader, overleden in 1979. Het boek kon, zo liet de schrijver doorschemeren, pas geschreven worden na de dood van zijn moeder in 2018.

Volgens de familieoverlevering zouden de vroegste voorouders uit het roemrijke riddergeslacht Brederode stammen, maar Thoméses genealogische naspeuringen brachten hem niet verder dan de Napoleontische tijd. Zelf wars van pretenties en aanstellerij, maakt de schrijver zich vrolijk over de ‘bastaard’ Cornelis aan vaderszijde en de accent aigu die voor de chic de familie werd binnengesmokkeld (vergelijkbaar met het trema van de zusjes Brontë).
 
Thomése is trefzeker in de tijdsbeelden (zijn beheerste, gesoigneerde stijl helpt daarbij) en sommige gave portretten zouden op zichzelf kunnen staan, als kort verhaal. Door het hele boek heen wordt benadrukt hoe veel we niet weten over eerdere generaties – hoe veel er ingekleurd moet worden (veelzeggend toont het omslag het uitgeknipte silhouet van de vader).

.

.

Wrang genoeg blijven juist degenen die in tijd het nabijst zijn soms het onbereikbaarst. Moeder Betty geeft tijdens haar leven niets prijs van haar gevoelsleven; de vader blijkt twee levensbepalende geheimen gekoesterd te hebben over zijn oorlogservaringen. Wat hij wél met zijn zoon probeert te delen (natuurobservaties in de Kennemerduinen, familiehistorie) verwaait veelal of wordt pas veel later begrepen.

Het laatste hoofdstuk, ‘Nagelaten Zoon’, is het persoonlijkst en bevat de kiemen voor nog tien andere, andersoortige boeken. Humoristisch, satirisch, psychologisch, enz. Schitterend vond ik in ‘Faalgeschiedenis’ de verhalen over drukkerij Thieme, waar de vader werkte en zijn overdonderde zoon mee naar toe nam (‘de grote fabriekshal waar de persen woedend stonden te stampvoeten’). Of die over het landhuis in Zaltbommel, waar de jonge Frans dankzij acrobatische toeren het platte dak wist te beklimmen, waar een bronzen klok hing, die bij ontstentenis van een touw alleen door een dappere dakbedwinger geluid kon worden: Het was een machtige ervaring: naar alle windstreken uitkijkend over stad en land en dan die bronzen bruut te laten galmen over alle levende en dode mensen en dieren en dingen, alsof ik een onofficiële Bommelse god was, die allen verwonderd deed opkijken van hun bezigheden, zonder dat zij wisten naar wie of wat zij moesten opzien.

Meer! Meer van dit soort herinneringen!

Paars P.S. : in de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen. EN ik zit (in ieder geval de komende maanden) op Facebook