Ga naar de inhoud

Rode onschuld

Straatjournaal november

Vroeger had je de erfzonde, de zeven hoofdzonden, de Tien Geboden en de schattige pekelzonden (kleine zondetjes voor huishoudelijk gebruik, zeg maar) en er waren eeuwen dat een beetje Christen doortrokken was van zondebesef. Zondebesef was overal, als een schimmellucht in een huis met klamme muren. Een mens kon geen goed doen onder Calvijn en kornuiten. Nou ja, jullie snappen hoe ik het bedoel.

Dat ging – de Heer zij geprezen – allemaal weer over en een paar eeuwen verder zappend komen we bij de sixties, toen alles mocht en kon en ook gebeurde. Het geweten leidde een rudimentair bestaan, overbodig als de mannelijke tepel of het staartbeen. Boetedoen, biechten en branden in de hel waren niet groovy.

En nu? Ik vroeg het me af toen ik die ketchupfles van €7,50 zag (waarover later meer) en de commentaren las na de moord op advocaat Derk Wiersum. Nederland was net uitgeroepen tot narcostaat. NRC-columniste Rosanne Hertzberger kapittelde de welgestelde druggebruikers, die niet alleen de Amsterdamse grachten verontreinigden met hun cokezwangere urine, maar maling hadden aan de ellende die ze anderen berokkenden. De bendeoorlogen werden een paar buurten verderop uitgevochten en afval van drugslaboratoria werd op het platteland gedumpt. Op Facebook poneerde dichter Bas Belleman de stelling: ‘Wie drugs gebruikt (…) mag zich medeverantwoordelijk voelen voor de moord op Derk Wiersum.’ In een ingezonden brief in Het Parool heette het: ‘Cokesnuiver heeft bloed aan zijn handen.’

Vooropgesteld, ik zou liever hebben dat de 75 miljoen euro die jaarlijks in poedervorm in Mokumse neuzen verdwijnt, werd overgemaakt aan een goed doel. Maar juist de wijdverbreidheid van het gebruik verdunt de schuld tot een soort homeopathisch bloed. Er zal door zo’n beschuldigende brief geen lijntje minder worden gesnoven. Hoogstens voegt hij iets toe aan het vage onbehagen en schuldbesef dat weldenkende en oppassende zielen alom aangepraat krijgen.

Je kunt gniffelen om die godvrezende calvinisten, maar hoe zullen historici over twee eeuwen tegen onze geestesgesteldheid aankijken? Schuld is overal, als stikstof. Veel schuldgevoel houdt vanzelfsprekend verband met klimaat en milieu: wij zijn allen verkeersgebruikers, dus niet alleen brommerrijders en SUV-patsers. Ook gasstokers en ongeïsoleerden hebben tegenwoordig iets uit te leggen. Maak de lijst zelf maar af, milieu- en schuldbewuste lezer.

Maar dan komt het: onze ‘vliegschaamte’ vermindert het aantal vluchten niet. Personenauto’s reden in 2018 de recordafstand van 120 miljard kilometer. Als je op de media afgaat, zijn alle megastallen te klein om de flexitariërs, fruitariërs en veganisten te herbergen. Helaas wijzen de cijfers anders uit: in 2018 werd meer vlees gegeten dan het jaar daarvoor.

Het eco-schuldgevoel zal navenant gestegen zijn, mag ik dat concluderen? Tel daarbij op al die andere gebieden waar we onszelf teleurstellen, omdat goede bedoelingen het verliezen van behoeftebevrediging en zelfmedelijden. Drugs hadden we al. Alcohol, fastfood, roken, snoepen, social media, gamen, porno, funshoppen, Netflix… Hele bedrijfstakken zijn erin gespecialiseerd om ons te verleiden en je moet wel een gediplomeerde heilige of een kluizenaar in de woestijn zijn om er weerstand aan te bieden. Als dat mislukt, wat vaak gebeurt, ga je uit frustratie weer iets doen wat je van jezelf niet mag en dat je je daarvoor schaamt helpt ook niet. Schaamteschaamte…

Zo creëren die duivelse verleiders hun eigen gat in de markt. Bij mijn groenteboer zag ik een forse fles tomatenketchup van de firma Verstegen. ‘Guilt free’, stond op het etiket. Die onschuld had niets met fair trade of duurzaamheid te maken; het ging om ‘no added sugar’. Arme moderne mens! Zie hem daar staan bij de kassa, met zijn dure fles. Nu nog iets vinden om die rode smurrie met een onbevlekt geweten op te spuiten.

.

guiltfree

.

Piri Piri-saus hebben ze ook.

Paars P.S. : in de zijbalk kun je je abonneren op het RaDa – je krijgt dan een emailbericht zodra er een nieuw stukje is verschenen. EN ik zit (in ieder geval de komende maanden) op Facebook.

8 reacties op “Rode onschuld”

  1. Mijn niet-geisoleerde huis met energielabel E wordt gestookt met vier gaskachels. Ik rijd een auto van twintig jaar oud, op benzine. Waar kan mijn dolende, met schuld beladen ziel terecht? Ellendeling! Gesel uzelf en kruip op uw knieën naar Tesla, Warmtepomp & Zonnenpaneel.

  2. @Paul Betgem: de beste stimulans om milieuvriendelijk bezig te zijn is nog altijd de eigen portemonnee. Een niet geïsoleerd huis met vier gaskachels kost een paar centen.
    Dat schuldverhaal c.q. aflaathandel gaat op deze manier inderdaad ècht een heel eigen leven lijden.
    Ik ben al mensen tegengekomen die ervan overtuigd zijn dat hun buren slechts zonnepanelen hebben geplaatst om goede sier te maken. Kijk mij eens milieubewust zijn, met andere woorden.
    Jongens.. ècht?

    Wat zou dit nu zeggen over de mensen die dit soort dingen denken?

  3. @Hans Valk, in mijn geval zou klimaatneutraal maken van de woning tussen de € 50.000 en € 70.000 kosten. NB bijvoorbeeld je bent er niet met dubbel glas, dat moet triple glas worden. Maar naast het geld, is de enorme klus het probleem. Het pand moet gestript. Het is een woning uit 1923. Je hele huis gaat overhoop. Overigens is dat ook bij jaren ’70/’80 gezinswoningen het geval. Dank @Marius, mooi verhaal weer.

  4. nicole schouten

    Weer een prachtig verhaal. Een opmerking: Het rijtje van zonden bevat vooral zaken die geld kosten. Als je dat niet hebt, wordt het leven een stuk eenvoudiger. Al is daar een uitzondering op: het kopen van biologisch en eerlijke handel-voedsel kost wat meer. Voor de doorsnee Nederlander is dat een reden om het niet te kopen. Dat stoort mij ontzettend. Als je kijkt wat wij percentueel van ons inkomen aan voedsel uitgeven is dat een schijntje, terwijl voedsel toch een belangrijk deel van de basisbehoeften uitmaakt (hetzelfde is met kleding, realiseer ik me). Zoiets lees je niet in de krant, en zeker niet in de Telegraaf. Het hoort bij een rechtstaat dat de Telegraaf mag bestaan, maar deze bedreigt zelf de rechtstaat.

  5. @Nicole Schouten. Nou, ik weet het niet hoor dat als je geen geld hebt dat dan je leven eenvoudiger wordt, zoals je beweert. Zelf geef je het voorbeeld dat biologisch voedsel meer kost. En dat het daarom minder gekocht wordt. En dat je zulke informatie niet in de krant leest. Ik koop zelf mijn boodschappen voor een deel biologisch, maarik ben ook klant bij Jumbo/Deka. Mijn salaris is helaas niet toereikend voor enkel biol- produkten. Mijn informatie haal ik voor een deel uit de (digitale) kranten. En zelfs ook uit de Telegraaf, waarom niet? En ook de Telegraaf weet dat biologisch geteelde groente duurder is. En ook de Volkskrant adverteeert met niet-biologische vliegreizen. Leve de vrijheid van drukpers zou ik zeggen, leve Loutje.

  6. @Paul Betgem: wie heeft het nu over klimaatneutraal maken? Mijn stelregel is: doe wat je kan doen en pluk daarbij in eerste instantie om te beginnen het laaghangende fruit. Alles is beter dan niks doen. Gewoon hr++ glas geeft al een enorme winst als je nu nog enkel glas hebt. Eén HR cv-ketel en radiatoren in alle kamers biedt eveneens een grote winst t.o.v. 4 losstaande gaskachels. Dat zijn ook investeringen die je vrij snel terugverdient. Tenzij je al 85 bent, misschien. Dan is het milieuvriendelijkste wat je kunt doen je huis verkopen aan jonge mensen die wèl willen investeren èn tijd van leven hebben. Zelf koop je, met het geld van je voor de hoofdprijs verkochte huis, een nieuw (bijna) klimaatneutraal appartement. Je met schuld beladen ziel vliegt vanaf dat moment het hemelse paradijs tegemoet, daar kun je donder op zeggen!

    Maar goed.. neem me niet kwalijk dat ik jou hier ga vertellen wat je moet doen. Dat is niet gepast; iedereen moet voor zichzelf beslissen wat ie kan en wil doen. Anderzijds kan ik niet verhelen dat je eerste reactie bij mij irritatie opwekte. Die was me nèt even te cynisch of tè badinerend. Kies zelf maar.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *