Geschenk uit zusterstad Osnabrück: in de Kloostergang van het Haarlemse Stadhuis is deze maand een tentoonstelling van Felix Nussbaum (1904-1944). Zie het HD van vandaag, met een uitvoerig artikel van Nuel Gieles.
Het gaat maar om twintig schilderijen, en dan nog reproducties, maar niettemin, ik vond het een aangrijpende ervaring. Nussbaums werk ontwikkelde zich parallel aan de steeds grimmiger Europese geschiedenis. Neem de zelfportretten: Selbstbildnis mit grünem Hut uit 1927 toont hem ernstig, elegant gekleed en gesoigneerd. Gutbürgerlich, volgens de catalogus.
In Selbstbildnis im Atelier (1938, als vluchteling in Brussel) maakt hij een ontredderde, opgejaagde indruk. Uit 1941 dateert Angst; toelichting overbodig. Soir (1942, na zijn vlucht uit detentiekamp Saint Cyprien in Zuid-Frankrijk) toont hem halfnaakt, kwetsbaar, staand naast zijn naakte vrouw. De reeks eindigt onheilspellend met Zelfportret met Jodenpas, een jaar voordat hij in 1944 in Auschwitz werd vermoord.
Het laatste schilderij dat hij maakte is Triomf van de dood, een dance macabre bij de ruïnes van de beschaving.
In Osnabrück staat het door Daniel Libeskind ontworpen Felix-Nussbaum-Haus. Voor wie later de echte schilderijen wil zien. Maar de Kloostergang was voor mij een indringende eerste kennismaking (zie ook hier)
Die Verdammten (detail)
Die Verdammten (detail)
Paars PS: wie het RaDa trouw wil volgen maar sinds een tijd geen berichten meer ontvangt: abonneer je opnieuw via Subscribe2 (ergens in het menu)
Het is een buitengewoon mooi museum daar in Osnabrück. Ik was er twee jaar geleden en was zeer onder de indruk van zijn werk.
Dank voor deze inderdaad aangrijpende info.
Ruim 4 jaar geleden bezocht ik het Felix Nussbaum Haus in Haarlems zusterstad Osnabrück. Ik was erg onder de indruk van het werk van Nussbaum en van het gebouw. Een aanrader is de biografie ‘Orgelman’ die Mark Schaevers in een geserreerde stijl heeft geschreven en die in 2015 bekroond werd met de Gouden Boekenuil (de belangrijkste literaire prijs van Vlaanderen). Overigens was er in 1982 een tentoonstelling van het werk van Nussbaum (originelen, geen kopieën) in de Vishal, georganiseerd door het Frans Hals Museum.
@Maarten: Dank voor de boekentip! Voor de tentoonstelling ben ik helaas 38 jaar te laat.