De afgelopen weken zat er veel Dikke Man in mij, misschien wel meer dan gezond voor een mens is. Gisteren in de Kennemer Boekhandel interviewde ik voor zo’n dertig toeschouwers Ronit Palache, samenstelster van de Ischa Meijer-bloemlezing ‘Ik heb niets tegen antisemieten, ik lééf ervan’ (privé-domein).
Ter voorbereiding las ik natuurlijk de 540 pagina’s van Ronits ‘monument’ voor Meijer (en wat een schitterend monument is het geworden!) en verdiepte me daarnaast hapsnap in ander ischatologisch materiaal, zoals radio-opnamen (de VPRO heeft 400 uur online staan), de memoires van Ischa’s naasten en collega’s in een bundel van Gijs Groenteman en overig werk (Brief aan mijn moeder, Hoeren enz.). Er is veel, veel, véél.
Zoals alles bij Meijer veelveelveel was: zijn branie, zijn gedrevenheid, zijn nieuwsgierigheid, zijn verliefdheden, zijn veelveelveelzijdigheid. Palache nam behalve columns en verhalen ook toneelteksten, lezingen, gedichten en interviews op.
En in samenhang vullen al die genres elkaar aan tot een belangrijk oeuvre. De interviews beslaan maar liefst 160 pagina’s; ze zijn stuk voor stuk leerzaam en aangrijpend (Marga Minco, Abel Herzberg, Isaac Lipschits, Judith Belinfante) en vertellen samen de ontluisterende geschiedenis van de eerste generatie Nederlandse joden na de oorlog. De zo lang zwijgende generatie, die mede dankzij Ischa leerde praten.
Dat ‘geperverteerde joodse poffertje’ (zoals I.M. zichzelf laat noemen uit de mond van Cor Galis) zal me nog wel even bezig houden, met zijn grilligheid en intensiteit. Want Ischa op zijn best is erg goed en ontroerend tegelijk. En dat interviewen? Ja, het is een vak, besef ik na mijn debuut. Ik vond het erg leuk om te doen, zij het dat mijn rol bijwijlen overbodig was, doordat Ronit een soort natuurkracht is: de woorden klateren en kolken ook wel zonder aandrijving.
Wie verwittigd wil worden bij elk nieuw RaDa-stukje, kan zich abonneren via Subscribe2 (menu)