Wat je eenmaal gezien hebt is moeilijk te ‘ontzien’. Neem dit.
Hoe dirty moet je mind zijn om daar een mannelijk lid in opgerichte toestand in te zien? Ik heb geen nationaal onderzoek gedaan onder OV-reizigers, maar een selecte steekproef (d.w.z. besmuikt informeren bij een handjevol vrienden) leverde een bevestiging op. Ik was niet de enige die het mondkapje over het hoofd had gezien in eerste instantie (of het mondkapje op het hoofd niet had gezien).
Nou zijn we van die mondkapjes over een jaar of vier verlost, als ze zich enigszins in acht nemen in café De Kleine Beurs te Hillegom, maar anders ligt het met Cuypers’ Basiliek Sint-Bavo hier in Haarlem (bouwjaar 1930). In NRC krijgt/neemt redacteur Bernard Hulsman (specialisme architectuur) twee pagina’s om uit te pluizen wat de uitdrukking ‘naar Jeruzalem kijken’ betekent.
[Verblufte stilte] Hint: denk aan het Bijbelboek Openbaringen [de eerste atheïsten verlaten de zaal]. Ik moet zeggen, ik kende hem ook niet, maar klaarblijkelijk betekent ‘ik kijk naar Jeruzalem’ dat een meisje of vrouw onder haar rokken te bespieden is; ik geef jullie een momentje en dan leggen jullie de associaties hopelijk zelf, beste Raarlemmers van libidineus tot frigide?
Waarom hebben we het hierover? Hulsman betoogt dat katholieke Maria-vereerders zo tuk waren op koepels omdat die uitzicht boden op het hemelse paradijs/ de rok van Maria (in Openbaringen daalt ‘het nieuwe Jeruzalem’ uit de hemel neer). Hij werkt het tot in de details uit: de gelovige die omhoog kijkt waant zich veilig als onder moeders rokken. En de ‘lantaarn’, de opening middenin voor de lichtval, noemt hij kuis de ‘origine du monde‘ waar we allemaal vandaan komen. Een kut, zeg maar.
Dus jullie zijn gewaarschuwd. Wie nietsvermoedend de beeldenroute De wezens van de kathedraal gaat doen of gewoon eens wil zien hoe mooi de Bavo is gerestaureerd, krijgt er een onuitwisbare upskirt van de Heilige Maagd bij.
P.S. Gisteravond bood de ‘hemel’ een bijzondere aanblik. Freudianen kunnen hun gang gaan en er Maria in een schuimbad van maken. Ik moest aan ‘meisop’ denken. Nou ja, ieder het zijne.
Deze maakte ik vanuit mijn raam en toen ik nog wat verder naar buiten hing zag het er zo uit:
Een vervolg vandaag in een ingezonden brief: iemand uit Brabant meldt dat ze daar in ipv ‘Jeruzalem zien’ bij inkijk / onderkijk een andere uitdrukking hadden: je kon ‘van eeuwigheid tot amen’ kijken.