Ga naar de inhoud

Vriezen en dooien

Ik beken, ik heb weleens gegluurd, tijdens de hittegolf, als ik langs de Haarlemse kunstijsbaan fietste. Deden ze pirouettes en dubbele Rittbergers in bikini? Maakten oververhitte naaktschaatsers buikschuivers op het laatste rechte eind?

Ik zag nooit iets; de kans was ook klein, besef ik nu. De baan wordt deze zomer alleen gebruikt door jeugdleden van kunstschaatsvereniging KSV; Milieudefensie spande een proces aan tegen de zomeropenstelling (CO2 en zo) en verloor. Voor de details verwijs ik jullie naar het HD (vrijdag 21-8). Dus de ijsmeesters mogen doorgaan, terwijl in Groenland de ijskap…

[Gelieve bij de reacties niet aan te voeren dat de loeiende machines maar zorgen voor 0,00000000000000000000016% van de jaarlijkse uitstoot in Haarlem-Noord, enz. Of dat iemand mij gisteren aan een softijsje zag likken en…]

In Groenland krimpt de ijskap alarmerend, liet NRC diezelfde vrijdag zien op de voorpagina, in een esthetisch zeer verantwoorde kaart van het aantal ‘smeltdagen‘. Alleen… wat is ‘alarmerend’ nog in dit land? En wat kan je je als niet-glacioloog voorstellen bij een ijskap van 3 kilometer dik, waarvan onderaan of bovenaan wat afbrokkelt of smelt?

Een andere vraag, hoeveel durf je je voor te stellen? Tussen mijn stapel onuitgelezen, nog uit te lezen boeken ligt The Uninhabitable Earth van David Wallace-Wells. ‘Het is veel, veel erger dan je denkt. De geleidelijkheid van klimaatverandering is een sprookje.’ Zo begint het eerste hoofdstuk en na tachtig pagina’s vol doemscenario’s en kettingreacties legde ik het gedeprimeerd weg, blij dat ik geen kinderen heb.

Als tegenwicht herlas ik een prachtige passage uit Underland van Robert Macfarlane, over ijs als medium, in de dubbele betekenis. Ten eerste als opslagmedium, zoals een harde schijf. IJs heeft een geheugen: it remembers forest fires and rising seas. Het herinnert zich vulkaanuitbarstingen en allerlei andere vervuiling, die verpakt in sneeuwvlokken neerslaat op het ijsoppervlak. Naarmate er meer sneeuw bovenop valt, neemt de druk toe en ontstaat ijs. De lucht tussen de ijskristallen wordt samengedrukt tot minuscule belletjes. Each of those air bubbles is a museum.

Sommige ijslagen zijn 100.000 jaar oud en de opslagtechnologie heeft nooit een update nodig gehad. Een smeltend stuk ijs ver weg bij Kangertittivaq is daarom ook een medium in de ander zin: een brug tussen ons en een anders onbereikbaar verleden.

 

Ex-ijs? Toekomstig ijs? Aan de IJsbaanlaan? In de omgeving van Ittoqqortoormiit?


 

1 reactie op “Vriezen en dooien”

  1. Julia Henneman

    Toekomstig IJS : heb je al ‘ meegekregen ‘ , dat MOEDERMELK van moeders die in aanraking zijn geweest met Covid 19 – maar amper tot niet zijn ziek geworden –
    geweldige antistoffen blijkt te bevatten ? En er nu wordt overwogen deze melk in gekolfde staat tot IJSblokjes verwerkt als ook nog verfrissende orale ‘ vaccinatie ‘ toe te gaan dienen ? Dit is geen sprookje van een doorknede oermoeder, maar ECHT ! Dit lijkt net iets anders dan jouw thema van vandaag en dat is het ook. Het bruggetje is : IJS.
    Aan de andere kant , heb je al gezien wat ze momenteel daar schuin achter die IJSbaan aan het doen zijn ?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *