‘Big bang’ / ‘Grote knal’ heet onderstaand stukje uit de oertijd van het RaDa en het is ineens weer actueel nu Nederland massaal zoekt naar vuurwerkvervangers. Het werd gepubliceerd op 16 december 2005. Op een bijbehorend filmpje (nu vervlogen, de website is ter ziele) zag je hoe carbidridders vanaf onze Grote Markt een melkbus lanceerden richting Amsterdamse Poort, of in een baan om de aarde brachten (ik ben geen expert).
De RaDa-reda verhuist over drie maanden naar een toonaangevend carbidgebied (niet de reden voor de verhuizing overigens) en van schrijven komt momenteel weinig terecht. Nog even geduld, s.v.p. Als teken van leven dat oude stukje:
Lees eerst de bijsluiter! Het Raarlems Dagklad heeft een geestvernauwende werking, schreef ik eens kort na de oprichting. Dat wil ik bij deze graag herroepen, want de praktijk wijst uit dat een paar kruimeltjes regionaal nieuws ons soms naar afgelegen oorden en onbekende sferen voeren.
Neem nou Bruine Bernadette, Ronde Rosa, Zwarte Zina, Roestige Renate en Glimmende Gerda.
Totale onbekenden voor mij, tot ik mij vandaag met onprofessionele gretigheid stortte op dat bericht over de gearresteerde Bloemendaalse carbid-dealer. Zeshonderd kilo van dat spul had hij in de woonkamer van zijn villa opgeslagen, bedoeld voor (onder de toonbank) verkoop aan Oudjaar-vierders die met een beetje Bengaals vuur en gillende keukenmeiden niet aan hun gerief komen.
CaC2 + 2H20 –> C2H2 + Ca(OH)2 en vervolgens 2C2H2 + 5O2 –> 4CO2 + 2H2O (+ BIG BANG!)
De kenners weten genoeg!
De Randstad is een achtergebleven gebied, zeggen de mannen van www.melkbusschieten.nl en het liefst zouden ze hier in het westen aan ontwikkelingshulp doen. Op de demonstratiefilmpjes (geluid aan!) zie je de ware liefhebbers, luid lachende kerels in overalls en rubberlaarzen, actief in Zultterp, Vaarsend, Turveloos-Oost, Meurdergiert en …. Haarlem.
Ja, het is echt onze Grote Markt! Kennelijk zijn wij een gidsstad als het om melkbusschieten gaat. Mocht jullie belangstelling zijn gewekt, moet je eerst een melkbus op de kop tikken. Zwarte Zina, of Glimmende Gerda… Treuzel niet te lang met de aanschaf van dit noodzakelijk attribuut, want er heerst schaarste.
Update: Muggenmeester Wienen is voornemens het carbidschieten te verbieden (een hoeveelheid van 30 gram wordt gedoogd, volgens de laatste geruchten).
Aan het gegeven dat het carbidschieten voor randstedelijke herrieschoppers en dito autoriteiten kennelijk tot voor kort een onbekende optie was, kun je zie hoever de verstedelijking en de afstand tot het platteland in het westen van Nederland is voortgeschreden. Veel tradities met een agrarische oorsprong zijn voor de huidige millenials bijna in de nevelen van de tijd verdwenen.
Mijn vader, zoon van een tuinder uit Zwijndrecht, deed in zijn jonge jaren nog aan carbidschieten. Toen ik werd geboren had ie dat, mogelijk noodgedwongen, al achter zich gelaten. Hij was politieagent geworden. Maar hij kon er nog smakelijk over vertellen, dus ik wist als jochie van tien al dat het fenomeen bestond.
Het is echter altijd vooral iets geweest van het platteland. Niet alleen omdat je er een beetje de ruimte voor moet hebben, maar ook omdat carbid op het platteland werd gebruikt in vogelverschrikkers (https://www.youtube.com/watch?v=65zusT9B3yA). Er was vaak wel wat carbid voorhanden bij boeren en tuinders. Tegenwoordig werken die knallende vogelverschrikkers op flessengas.
De laatste keer dat ik zelf carbid zag schieten, was rond de laatste jaarwisseling in de omgeving van Ootmarsum. Men schoot daar voetballen onder een steile hoek de lucht in, tientallen meters hoog.