Buitenwijs

Ik geef toe, ik heb mijn verleden tegen. Ooit dreef ik in Levende Talen onbarmhartig de spot met de idealistische onderwijsvernieuwers van Slash 21: zie Zonderwijs en Bubble, bubble, toil and trouble.

In de nadagen van mijn carrière werd ik de heersende Cito-cratie / Magister-manie echter behoorlijk beu en opperde ik op mijn eigen brave gymnasium in Driehuis om te stoppen met dat compulsieve toetsen. Schaf die toetstirannie af! Weg met de rituele paniek vóór de proefwerkweek en de psychische revalidatieperiode voor docent, ouder en leerling erna. Ik wilde in een prettig ritme kunnen lesgeven (aanmoedigen, bijsturen, corrigeren, prijzen) en dan begin juli tegen een leerling zeggen, ‘voor Engels krijg je een zeven’. Wie zich ondergewaardeerd voelde kon alsnog een proeve van bekwaamheid afleggen, met dien verstande dat hij een 5 kreeg als die toets slecht uitpakte. Of in het gunstige geval die 7 tenietdoen met een vette 9.

Enfin, juist de collega’s die ALLES ernstig nemen, deden mijn plan voor een toetsarme school lacherig af. Zoals verwacht. Inmiddels ben ik drie jaar met pensioen. Maar wat las ik (ongeëerde profeet) vanochtend in NRC in een artikel over nieuw te stichten scholen? Hier om de hoek, in Zwolle, komt in 2023 basisschool Buitenwijs, onder het motto ‘twee speelkwartiertjes per dag is niet genoeg’. Laat die kleintjes behalve leren ook ravotten, dansen en sporten.

Het zal er wemelen van de coaches, begrijp ik, maar wat me wel erg aanspreekt is dat ze kinderen niet voortdurend willen vergelijken met ‘het landelijk gemiddelde’. Ze krijgen het wettelijk voorgeschreven minimum van twee voortgangstoetsen per jaar, maar de resultaten ‘zijn dan alleen bedoeld voor de leraar, niet voor het kind of de ouders’. Hier vermoed ik een spoedige aanpassing (zie mijn stukje Datalimiet ouders), evenals op talloze andere punten. Dat is onvermijdelijk. Een school oprichten – je moet maar durven!

De NRC-foto toont Rianne Spin (initiatiefneemster) en Jolien Dirven die met ferme pas over een nu nog kinderloos grasveld benen. Lachend en met een gezonde blos op de wangen. Ik houd mijn opties als vrijwilliger nog even open, maar stel dat ze daar over een jaar zitten springen om iemand die Engelse grammatica wil geven in de openlucht, of spreekvaardigheid in het buitengebied… Zolang voldoende zuurstof is gegarandeerd, zou ik het willen overwegen.