Zet mij in een comfortabele, reactionaire praatstoel en op verzoek toon ik met een hecht betoog aan dat de verloedering van de omgangsvormen is begonnen met de afschaffing van de toonbank.
In de supermarkt waant de klant zich supermens. Hij mag overal met zijn tengels (gewassen dan wel ongewassen) aan zitten, de keuze is onbegrensd en ieder product dat maar een vage begeerte oproept, zwiert hij met een luie boog in een kingsize winkelwagen (op mijn repertoire staat – voor de liefhebbers – ook een pleidooi voor vervanging van die winkelwagens door ouderwetse mandjes, om de inhaligheid enigszins te beperken).
Graag zou ik een sociale geschiedenis van naoorlogs Nederland lezen met als leidraad de manier waarop AH & co ons zelfbeeld hebben geboetseerd door middel van reclame en productpresentatie.
De geneugten van het winkelen zijn aan mijzelf niet besteed; lang voordat ik de meest afgelegen afdelingen (brood en zuivel) heb bereikt, wil ik alweer weg. Ik beschik sinds een paar maanden over een bonuskaart (de ‘dief van eigen portemonnee’ geniet in dit land een lagere status dan de gewone, eerlijke dief of zakkenroller), maar ik heb geen Appie-app en houd me verre van die enge zelfscanners, die vast ook een schat van informatie over de psyche van de consument opleveren. Noem mij raar, noem mij een onbenul, maar met deze inleiding dek ik me enigszins in.
Gisteren deed ik een ontdekking in de uitstekend gerunde, vriendelijke AH hier in het dorp. Ik moest rijst hebben en in een uitsparing tussen de veertig beschikbare soorten brandde een miniem groen lampje, zo groot als een luciferkopje. Jullie kennen die lampjes waarschijnlijk, maar voor mij (winkel-oen) was het nieuw. Alsof er iets van de kerstversiering was blijven slingeren. Verderop zag ik er nog een. ‘Bio basmati-rijst – Excuses, nu niet beschikbaar’.
Ik stak mijn licht op bij de kassa – ze hadden dat systeem al een half jaar. Dat moest ik even verwerken. Ten eerste: die lampjes waren mij al die tijd ontgaan. Ten tweede: zo’n winkel heeft algauw een paar duizend verschillende producten; die hadden dus allemaal een eigen lampje. En die lampjes waren gekoppeld aan… (?) Morgen ga ik kijken of aan het personeel ook kleurige lampjes zijn bevestigd. Wat een organisatie! Wat een efficiëntie! Wat een werk!
Wat zou er gebeuren als Ahold het land zou regeren? Ik ga even in een andere praatstoel zitten. Gisteren las ik in NRC een artikel over een groep van 85 vluchtelingen in Genemuiden die al zes maanden op een riviercruiseschip verblijft. Ze werden daar (zonder vorm van registratie) afgeleverd door het COA; de gemeente bekommert zich enigszins om hen, maar van de Immigratiedienst (IND) taal noch teken. Alle pogingen tot telefonisch contact falen. Instanties spelen elkaar het balletje toe. Deze mensen mogen niet werken en geen taallessen volgen. Zorg en scholing zijn niet officieel geregeld. Zes maanden nietsdoen, zes maanden onzekerheid.
Het contrast is schrijnend. Als de parelcouscous tijdelijk niet leverbaar is, gaan bij AH groene lampjes branden. In magazijn of distributiecentrum gaan alarmbellen af, vakkenvullers lopen zich het vuur uit de sloffen. Parelcouscous! Als er drie dagen geen parelcouscous is, vallen er harde woorden of ontslagen. Als er ZES MAANDEN geen parelcouscous is… Maar nee, dat is volstrekt ondenkbaar in dit land.
Onlangs les gehad van huisgenote C in de ah-bonuskaart- en scannertechnologie met app. Ik vraag mij dan altijd af hoe fool proof zo’n voor mij nieuw systeem is. Ik weet bijvoorbeeld dat je steekproefsgewijs controle bij het elektronisch afrekenpunt kunt krijgen, want o-wee als je ongescande artkelen in je wagentje hebt liggen. Blijf dus ALTIJD ONOPHOUDELIJK OP JE WAGENTJE LETTEN, want die vervelende buurman die je toevallig tegenkomt, kan zomaar wat ongescande artikelen in jouw tas flikkeren zodat jij ineens in het ineens zeer klantonvriendelijk ah-kantoortje moet wachten op de Hermandad. Lekker relaxed dat winkelen van tegenwoordig!
(De nieuwe C&A (“Coats and ‘Ats” volgens mijn Engelse vriend) alhier is ook van de onbemande kassa. Wat een gekloot! Gelukkig hebben ze nagenoeg geen herenartikelen meer, dus daar hoef ik niet meer heen.)
O’geer: En zo leren we steeds weer braaf nieuwe kunstjes bij! (Je brengt de mensen wel op een idee met dat ‘dumpen’ van artikelen in willekeurige of vijandelijke karretjes)
Sufferds, Als je aan zelfscannen doet, heb je geen karretje of mandje meer nodig. Alles gaat direct in je eigen meegebrachte milieuvriendelijke boodschappentas. Ongescande artikelen moet je afrekenen, maar verder niets. Ze kijken wel uit om eerlijke klanten tegen zich in het harnas te jagen. Is ook allemaal veel te duur. Registreren van je aankopen gebeurt sowieso via je pinpas. Zorg dus dat er geen duidelijk profiel van je te maken valt door regelmatig boodschappen te doen voor iemand anders. Switch regelmatig tussen verschillende winkelketens. Niet alles bij AH maar sneaky ook bij de Jumbo en de Plus. Als pensionado heb je daar genoeg tijd voor. Betaal stiekum ook soms met contant geld. Laat ze werken voor hun geld, die grutters.