Het precariaat

Ai, we hadden de afspraak wel erg ruim genomen en berekenden dat we genoeg tijd hadden om in plaats van met de bus lopend slenterend kuierend naar het Deventer Ziekenhuis te gaan.

Het onderzoek op de oogafdeling was voor de huisdichteres niks om zenuwachtig over te zijn, alleen zou haar gezichtsvermogen na afloop tijdelijk minder zijn. Vandaar dat ik meeging. De wandelroute voerde door een voor ons nieuw stuk Deventer. De Beestenmarkt achter het station, Turkse supermarkten (ik mis ze!) en het curieuze wijkje rond de Adelaarshorst, het stadion van Go Ahead, dat een nostalgisch soort clubliefde ademt. De tocht werd een ongeplande mini-mini-vakantie, met zon-garantie (ineens was het 17°!). We hadden nog tijd om onze boterham te eten bij een verlaten skatebaan (met tientallen afgedankte schoenen in een boom) en staken over naar het ziekenhuis.

Van buiten zag het eruit of Rietveld de kleuren had uitgezocht. Het gebouw dateert van 2008 en deed mij in alle opzichten prettig aan, Voor meer foto’s zie deze galerij.

De huisdichteres meldde zich bij Oogheelkunde – ze zouden een uur zoet zijn met haar – en ik nestelde mij op een bankstel met uitzicht.

Er was de officiële receptiebalie, er liepen gastvrouwen, er was een restaurant, een winkel en een plek waar taxichauffeurs hun klanten afhaalden. Door de grote draaideur verschenen en verdwenen voortdurend mensen. Wat loopt iedereen beroerd, knorde ik na een tijdje. Niet alleen de kreupelen, zieken en gebrekkigen strompelden en hompelden… Ik wilde met onmiddellijke ingang een Nationaal Programma met Heilgymnastiek invoeren. Nederland (m/v), werk aan je houding! Recht de rug! Slof en zwalk niet zo. Koop goede schoenen. Mag het wat minder horkerig en harkerig? Minder lomp en onverschillig?

Maar na nog een tijdje (tijdjes zijn best ergens goed voor) daalde er een mildheid op me neer en zag ik iets heel anders. Ineens wilde ik een ander Nationaal Programma, waarbij iedere fitte Nederlander eens per half jaar een uurtje doorbrengt in een ziekenhuishal. Het stemt nederig en dankbaar als je je medemensen daar langs ziet komen, met hun gebreken en kwetsuren. Sommigen zichtbaar angstig of aangedaan; echtparen (misschien voor het eerst in jaren?) hand in hand, kinderen die hun ouders ondersteunen.

Ik moest denken aan een nieuw begrip dat onlangs opdook in de pers: het ‘precariaat’. Het is een samenstelling van proletariaat en precair (kwetsbaar, onzeker). In de sociologie duidt het de maatschappelijke klasse aan die de grootste kans heeft op tegenslag en onfortuin.

Vanuit mijn observatiepost zag ik alle rangen en standen voorbij schuifelen of rijden, in beklagenswaardige toestand of weer enigszins opgelapt. Moedig, of doend alsof. Ineens was daar dat woord. Ja, dit zijn wij. Zo zijn wij. Mensen. Met z’n allen zijn wij het precariaat.