Hebben sociologen al een betrokkenheidsindex, die aangeeft in welke mate bewoners zich inzetten voor hun leefomgeving? Een getal dat uitdrukt hoeveel uur / calorieën / zweetdruppels zij ervoor over hebben om hun wijk of dorp tot een betere plek te maken?
Het kan niet anders of Wijhe zou hoog scoren. Ik blijf mij verbazen over de daadkracht en gemeenschapszin hier in Salland. De dingen worden gefikst, geregeld, opgelost, aangepakt, gerealiseerd. Zonder kouwe drukte of poeha. Als er pakken staan, zie je er nooit iemand bij neer zitten, nergens liggen neergegooide bijltjes. Zelfs korte mouwen stropen ze nog op.
Momenteel gaat alle energie naar de naderende Diekdagen (een uniek dorpsfeest zoals er hier in Overijssel ontelbare zijn). Als de laatste decibellen een stille dood zijn gestorven, wordt maandag (of liefst zondagnacht al?) de hele zooi met vereende krachten afgebroken – podia, dranghekken, dixi’s, kermisattracties, sponsorzuilen, etc. Dus ik vermoed dat dinsdag bij sommigen de vraag rijst wat ze nu eens aan zullen vatten.
Als het niet te vrijpostig is, zou ik mijn mede-Wijhenaren willen attenderen op een blinde vlek van pakweg een kilometer in het vierkant: Stegeman.
Stegeman sinds 1858. Zij waren hier dus eerst, maar sinds ik hier woon bekijk ik die fabriek al met verwondering. ‘Het is net de fabriek van Willy Wonka’, zeg ik soms. Ze maken er worst en geen chocolade, maar de overeenkomst is dat ik er nog nooit een werknemer naar binnen heb zien gaan. Wie zijn daar de Oempa Loempa’s?
Nou wil ik me met de geheimen van de vleesproductie niet bemoeien, maar de buitenkant van het gebouw is iets anders. Kijk zelf even.
Wat een boel witte verf! Of wit plastic – ik kan niet dichtbij genoeg komen om het te zien. ‘Kijk, de lelijkste plek van Wijhe’, mag ik graag zeggen als we er langs komen na een wandeling door landgoed De Gelder. Vijftien gigantische koelboxen op een rij.
Zodat ik me afvroeg of dat gigantische witte oppervlak niet… uh… anders kon. ‘Pimpen’ vind ik niet goed klinken, ik dacht aan een serieus project. Het mag duurzaam zijn (iets met klimop, vogelnestjes, watervallen of verticale bollenvelden; stikstof-vangers van macramé), maar alleen kunstzinnig is ook prima. Laat Henny Schaapman van Galerie de Verbeelding of Christien de Jong (zie onder) een ontwerp maken. We ronselen in een mum van tijd 200 vrijwilligers die steigers plaatsen en vaardig zijn met de verfkwast en… maar laat ik het niet dichttimmeren. Wie weet heeft er iemand een heel ander idee en als we ons een beetje kwaad maken is Stegeman in 2025 een Beschermd Dorpsgezicht.
Die Oempa Loempa’s worden in de kofferruimte van auto’s binnengesmokkeld.
https://hierinsalland.nl/bie-de-bond-stakers-en-werkwilligen-bij-meester-klaas-stap-was-actieleider/
Ooit werkten daar meer dan 1000 mensen. Toen Stegeman nog Meester was, en dat familiebedrijf is van 1847. Echte Meesterianen (geen Oempa Loempa’s) houden dat jaartal in ere. Zij gingen stuk voor stuk door de poort aan de Stationsweg, klokten en gingen aan het werk als de toeter klonk. Om twaalf uur stond de hele meute gereed om zich – zodra diezelfde toeter was gegaan – naar huis te spoeden, het warme eten naar binnen te werken dat daar ongetwijfeld al op tafel stond en om om half één weer binnen de poorten te staan, bij het gaan van de toeter. Diezelfde werkdag klonk einde werkdag nogmaals de toeter en stroomde de fabriek leeg. Het bracht ritme in het dorp. Je wist hoe laat het was. Een beetje zoals nu nog de kerkklokken luiden om acht uur ‘s morgens bij het begin van de dag en om vijf uur ‘s middags bij het einde van de (werk)dag. Tradities moet je koesteren. Meester of Stegeman als bedrijf in Wijhe trouwens ook. Je moet er toch niet aan denken dat het bedrijf in 2025 echt een ‘beschermd dorpsgezicht’ is …
@Marietje: Dank voor de leuke reactie! Van die klokken van 8 uur ben ik me wel bewust, maar dat ze om 5 uur ook luiden wist ik niet. En met ‘beschermd dorpsgezicht’ bedoel ik alleen dat het er wat interessanter uitziet daar, niet dat er niemand meer werkt!
Maak je niet druk; worst en vlees hebben hun langste tijd gehad (nergens voor nodig en scha(n)delijk) dus … .
Alhoewel, misschien toch beschilderen en er een tennis/ badmintonhal van maken!
Toevallig, nou, niet helemaal toevallig, (want een tijdje terug kwam ik in aanraking (overdrachtelijk gesproken dan), met het werk van Christien de Jong, dat was in Diepenheim,) bezochten mevrouw Reus en ik, haar afgelopen weekeind in haar atelier aan De Brabantse Wagen (wie bedenkt daar toch de straatnamen?) in Wijhe. (Als de vlag, de banner, biten staat, is het atelier open). En wat een Wunderkammer is dat: je weet niet waar je kijken moet. Uiteindelijk deden we dat wel, en we vertrokken met medeneming van enkele kunstwerkjes.
Maar voor de wanden van de loodsen Stegeman, lijkt me een monumentaal kunstenaar meer geschikt, ik bedoel een kunstenaar die monumentaal werk maakt, niet dat de artiest zelf, enfin.
@Rigo: grappig dat je haar hebt ontdekt en hier om de hoek was! Maar die afbeelding bij mijn stukje kan je toch een beetje (10.000x?) vergroten, dan beplak je er zo een hele wand mee.
En bij Stegeman wordt geen vlees ‘geproduceerd’, maar verwerkt en verpakt. Het produceren wordt uitbesteed aan het desbetreffende dier zelf.
@Rigo: Goed dat ik je niet tegengekomen ben bij de Brabantse Wagen! Zeg ik iets vriendelijks en dan begin je gelijk te zaniken. Ze maken vleesproducten en producten worden, tenzij ik het erg mis heb, geproduceerd. Zal ik alle stukjes voortaan aan je voorleggen voor ik ze produceer / publiceer? Afijn, ik ga weer wat leuks doen nu.
Kan ik me aanmelden? Ik kan een kwast vasthouden…