Wat is menselijker dan diep in de donkerste nacht een onnodige, irrationele online-bestelling plaatsen waarvan je direct na de laatste bevestigingsklik of -tik vermoedt dat je er ‘s ochtends al vóór de koffie spijt van zult hebben?
Reclames zijn net virussen: de wereld is ervan vergeven maar de grote meerderheid ketst kansloos af, glijdt onschuldig langs je heen – hun doel gemist of nooit bereikt. Maar net als virussen blíjven ze komen; in steeds nieuwe aanvalsgolven, in andere gedaanten en varianten, net zolang tot ze ergens een kwetsbaarheid in je afweer vinden. Slecht geslapen, slecht gegeten, slecht geweten? Verdrietig, gespannen of gekwetst? Dan ben je extra vatbaar voor griep en impulsaankopen.
Zodra het beeldscherm opgloeit gaan nooit slapende adverteerders op zoek naar je gevoeligheden. Armani, Gucci en Audi laten mij inmiddels ongemoeid; van loterijen en gokbedrijven ondervind ik evenmin hinder. Cosmetica smeren ze me niet meer aan en voor dating ben ik over de datum. Wel (nu wordt het wel héél intiem) plaatsen algoritmes mij in de beklagenswaardige categorie ‘huiseigenaren met een klusbeperking die te beroerd of te onhandig zijn om de mouwen op te stropen’. Ik word constant bestookt met aanbiedingen voor dubbelzijdig kleefband dat schroef, spijker én motorische vaardigheden overbodig maakt. Of emmers vol magische smurrie die je slechts leeg hoeft te kiepen om doorslaande muren tot ver na de zondvloed waterdicht te maken. Ook die verleidingen weet ik dapper te weerstaan.
Dus sloegen ze toe op een ander front: uien. De nacht van mijn grote allium-extravaganza kende een onschuldige aanloop. Ik had bij een biobollenboer een verwilderingspakketje besteld (voor de leek: de bloembollen moesten verwilderen, niet ik). Krokussen, blauwe druifjes, etc. Dus ik kwam in een klantenbestand en kreeg prompt een nieuwsbrief die mij lekker maakte met Utrechtse uitjes, oftewel ‘wilde sjalotjes St. Jans’.
Ik viel ervoor als een blok. En ze hadden ook andere. Al die prachtige namen! Ik flitste van ui naar ui. De Rossa Lunga di Firenze – een oud mediterraan ras en als het voor de culinair verwende Florentijnen goed genoeg is… Altajese uitjes groeien in het wild op hoogvlaktes in Kazachstan en Mongolië en zouden het volgens de catalogus ook op mijn balkonnetje moeten doen. Boslook wilde ik ook en… onder fijnproevers in Japan genieten okinawa-sjalotjes van oudsher faam. Uitzinnige ui-forie maakte zich van mij meester en er ging nog een tandje bij toen ik listig naar de sierlijke spiraalknoflook werd gelokt, om te zwijgen van de olifantenknoflook. Bollen zo groot als een korfbal. Hop, in het mandje!
Het bedrag was vies opgelopen, maar pas tijdens de koffie een dag later vroeg ik me af wat er in me was gevaren. Dat was niet moeilijk. Er lag een maand met een dikke rouwrand achter me en kennelijk was ik emotioneel nog niet uitgeslingerd. Nou ja, liever uien dan griep, berustte ik.
DHL bezorgde de vracht uien en het gros van de bollen zit bijtijds in de grond. En irrationeel? Hoe meer ik erover denk, des te tevredener ik ben over mijn aanschaf. Ik heb (onbewust) een lijntje getrokken van het overlijden van mijn moeder naar hoopvolle verwachtingen voor het nieuwe jaar.
Daar zullen schaduwen over vallen (bij wie niet?) maar ik reken op steun en troost van de ‘schaduwminnende’ Allium paradoxum. Die piept uit de bodem in de lente. Al in januari kan ook (tip!) het zaad van de Vaurigard de grond in, een witte ui. En na de oogsttijd zal ik uitjes gaan konfijten en hachee maken en zo’n bol olifantenknoflook als een jachttrofee aan de muur hangen. Is dat iets om naar uit te kijken of niet? Ik wens alle lezers een uiig 2024.
Geschreven voor Straatjournaal, ‘januari ’24
krijg je waarschijnlijk nog wel een paar keer tranen in je ogen…
de schaduwminnende voor ‘a mother who never dies’.
gecondoleerd!
Niets is helender dan die kwetsbaar ogende, maar o zo sterke groene puntjes die hun kopje boven het maaiveld uitsteken, in de hoop gezien te worden.
Succes.
Tranen gelachen om deze uiting. Dank daarvoor Marius!
Ode aan de ui – Pablo Neruda-
Ui,
hel-glinstrend buikflesje,
bloemblad na bloemblad
vormde je schoonheid zich,
kristallen schubben deden je
zwellen
en verborgen in de donkere aarde
at jij je lekker dik en rond aan
dauw.
Onder de grond
kwam het wonder tot stand
en toen je eerste onhandige
groene spriet zich liet zien
en je bladeren als degens
omhoogstaken uit de tuin,
balde de aarde haar luister samen
in jouw naakte doorzichtigheid,
en zoals destijds de zee
de magnolia nabootste in Afrodite
toen hij haar borsten schiep,
zo heeft de aarde
ook jou gemaakt,
ui,
helder als een planeet,
en bestemd
om te glanzen en schitteren,
onwrikbaar sterrenbeeld,
ronde roos van water,
op
de tafel
der armen.
Edelmoedig
laat jij je
frisgroene globe
ten onder gaan in
de vurige voleinding van de
vleespot,
en je driehoekige vaan van kristal
verandert in de kokende olie
in een krullende gouden veer.
Ook wil ik hier in herinnering
brengen
hoe door jouw toedoen
de liefde voor de sla is gegroeid,
en het schijnt dat de hemel zelf
helpt,
door je glad als hagel te maken,
om de lof van je fijngehakte
helderheid te bezingen
op de hemisferen van een tomaat.
Maar binnen bereik
van de handen van ’t volk,
besprenkeld met olie,
bestrooid
met een tikje zout,
stil jij de honger
van de dagloner op zijn moeizame
pad.
Ster van de armen,
goedgeefse fee,
in ragfijn papier gehuld
kom je uit de aarde,
onvergankelijk, vlekkeloos, zuiver
als een zaad uit de hemelruimte,
en wanneer het mes
in de keuken je doorsnijdt
welt één enkele traan op
maar zonder verdriet.
Jij doet ons huilen zonder ons te
bedroeven.
Jouw lof, ui, zal ik dan ook
zingen zolang als ik leef,
want voor mij ben je mooier
dan een vogel met verblindende
veren,
in mijn ogen ben je
een hemelbol, een platina glas,
de roerloze dans
van een sneeuwwitte anemoon,
en in jouw kristallijne wezen
leeft de geur van de ganse aarde.
-Pablo Neruda-
@Rigo: Dank! Ik ga nog een pakketje bijbestellen!