Vakmanschap is meesterschap, wisten ze al bij Grolsch en het is altijd een speciaal genoegen mensen aan het werk te zien die iets doen wat ze helemaal in de vingers hebben.
Zondag in het Langhuus slalomde Tommy Wieringa soepel door de 480 pagina’s van Nirwana. Tien minuten voor aanvang reed hij het dorp binnen (op uitnodiging van de Vrienden van de Nicolaaskerk), parkeerde de auto en even later was hij daar – rijzige gestalte, kalm, helemaal beschikbaar, bereid ons in te wijden in de geheimen van het metier. Zo legt hij het zichzelf op om de eerste versie van een roman in zijn geheel over te typen, waarbij doorgaans een tiende als overtollig wordt geschrapt.
Wieringa schuwde zware thema’s niet (Nirwana gaat over een scheepsmagnaat met een fout oorlogsverleden), maar wisselde die prettig af met anekdotes en persoonlijke voorkeuren (A.L. Snijders en Isaak Babel, rugby en Oekraïne). Hij gunde zichzelf wanneer nodig de tijd om op de juiste formulering te komen, om daarna weer te versnellen. In het boek voert hij met enige zelfspot een ijverige schrijver /parasiet op die Tommy Wieringa heet. Ik weet niet hoe dit optreden in de provincie daar zou worden beschreven, maar voor mij voelde het allerminst als de zoveelste schnabbel en ik vond het een verademing hoe hij met wetenswaardigheden strooide zonder ooit neerbuigend te worden.
Het was een volle zondag. ‘s Avonds moest de huisdichteres voorlezen bij het NPO-radioprogramma Ter Plekke, waarin Erik Dijkstra en Frank Evenblij neerstrijken in steeds een ander afgelegen oord. Ditmaal viel Olst-Wijhe die eer ten beurt, met voor elk wat wils: kruudmoes, Basjkieren & Von Benckendorff, narcotica en ondermijning, columnist Gosse Jongstra over zijn demente vrouw, woonwagenbewoners met woonwensen, Sylvia Hubers en Brigitte Wolthuis met poëzie, de kasteelheer van Harry Mulisch, zanger Rob Krot en MRIJ-vee in natuurgebieden.
Ook hier zag ik weer doorgewinterde profs aan het werk. Voor het presentatieduo was het schotsjespringen van het ene onderwerp naar het andere en dat deden ze vaardig – met de juiste afwisseling tussen ernst en luim/meligheid, waarbij iedereen in zijn waarde werd gelaten. Drie minuten na afloop waren beide heren weer vertrokken. Het was werk voor ze, maar werk waar ze erg goed in waren en plezier in hadden. Ook het redactieteam verdient een groot compliment. Voor de voorbereiding was de tijd genomen en tijdens de uitzending waren ze dienstbaar, alert en vriendelijk.
Er was nog één prof die mij opviel. Bij het item ‘drugshandel’ schoof een politieman aan, in vol ornaat. Er was best veel ornaat – het meeste high tech en voor mij niet te identificeren.
Portofoon, dienstpistool, handboeien, wapenstok… Maar deze was behangen met veel meer. Een touwladder, mobiel laboratorium, DNA-testkit, opblaasbare hasjhond? Kon hij nog wel belletjetrekkers en andere belhamels achternazitten met al die ballast? Qua tekst had hij weinig in zijn bagage, bijna alles was ‘landelijk beleid’ en ook de verantwoordelijke wethouder had daar weinig nieuwe inzichten aan toe te voegen. Je op de vlakte houden is ook een vak, voor sommigen.
Ach, het was hoe dan ook boeiend daar in het Holstohus. Wie fragmenten uit het programma wil beluisteren kan hier terecht.
Jezelf zijn: heerlijk!
Nirwana, die lees ik nu, nou ja …straks als ik hier mee klaar ben. Het eerste kwart van het boek verveelde mij, ook omdat ik steeds Tommy Wieringa hoorde praten, het leidde mij af. Nu hoor ik dat vaker, de stem van de schrijver zoals Arnon Grunberg in Bezette Gebieden en Ilja Pfeijffer in Hotel Europa. Bovendien vond ik dat Tommy het verhaal-idee van Ilja’s Hotel Europa had gepikt. Maar dat losgelaten begon Nirwana toch te boeien. Nu had ik, voor al dat gedoe in Gaza, al getuigenverklaringen gelezen van de vreselijke Jodenvervolgingen in Polen en Ukraine. Dat is (te) zware kost. Ik had daar wel even last van voordat ik een locker vond om die shit weg te sluiten. Nirwana doet dat nog eens dunnetjes over. Net over de helft van het boek kreeg ik het weer; wat leiden wij toch een stompzinnig leven. En, wat je niet wil dat u geschied(t)(de), doe dat ook een ander niet.
Leuk verslag, Marius. Maar bij die politieman zou ik toch eerder spreken van thigh tech!
@Cees: Ja, schrijvers en hun (niet weg te filteren) stem, daar zeg je wel wat. Maar bij Wieringa had ik er geen last van.
@Jan Willem: maar boven de gordel zat ook nog van alles, hoor! Onderschat het niet…
Mijn moeder komt uit Dedemsvaart, zwaar Overijssel. Als we op bezoek gingen had mijn vader de onbedwingbare neiging om bij het passeren van de IJssel ons mede te delen dat we de beschaving achter ons lieten. De politieagent heeft naast een wapenstok en pistool een taser op zijn been gebonden. Dit stroomstootwapen dicht het geweldsgat tussen stok en pistool. Deze agent kan je op je vingers tikken, de schrik van je leven bezorgen maar uiteindelijk ook gewoon doodschieten, kortom van alle markten thuis.
@Henk Sloos: Als ik m in het wild zag (zeer, zeer kleine kans), zou ik hem de kortste weg naar Ziekwetering of Zwienholle niet durven vragen, denk ik, nu alle geweldsgaten gedicht zijn.