Sietske, please! Na een recente raadsvergadering smeekte ik onze aanstaande burgermoeder om de zittende coalitieraadsleden te reanimeren. Tot een vorm van geestelijk leven te kietelen. Ik dichtte haar toen intuïtief een brede horizon toe.
Alleen blijk ik die horizon nog schromelijk te hebben onderschat. Vorige week (met kriebelige keel op weg naar talkshow Watvinnie over de lokale politiek) liep ik voor een doosje TicTac binnen bij Olster boekhandel Korten en zag daar Eigenheid, het belang van regionale culturen. Auteur: Sietske Poepjes. Ik griste het mee – de Waterpoort van Sneek sierde het omslag en trouwe lezers weten dat ik een born-again Fries ben.
Ik verwachtte van alles te weten te komen over het traditionele ‘piksjitten’ of de met uitsterven bedreigde sport kiezelkaatsen, met nog slechts vijf tandeloze beoefenaars ergens in een reservaat bij Moddergat. In plaats daarvan werd ik meegenomen in compacte verhandelingen over botsende culturen – de ‘tango’ tussen platteland en stad of sprekers van een minderheidstaal die vermalen dreigen te worden door een centrale overheid.
De schrijver is niet bang van een beetje. Met zelfverzekerde penseelstreken schetst ze tijdperken en dynastieën. Het Romeinse Rijk, het Byzantijnse, de Romanovs, Mao’s China, de Tudors, de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie, de Franse Revolutie. In die zin is het haast een opfriscursus Europese geschiedenis, maar gelukkig een met genoeg oog voor detail om het verhaal levend te houden, zelfs als het je al bekend is: als hordes pony-rijdende Aziaten over de steppe aanstormen om beschavingen te verwoesten, weet ze te vermelden dat die barbaren in hun bagage bont beschilderde Korans meedroegen.
Voor Poepjes kwam haar plezier in het schrijven als een prettige ontdekking (zie dit interview in Binnenlands Bestuur) en dat is te merken. Ze schuwt beleidsjargon en vaagtaal. De stijl is soms speels archaïsch, maar steeds stevig en doorwrocht (ik kan me voorstellen dat ze haar ambtenaren gaat opvoeden in dat opzicht).
Zelf genoot ik het meest van de hoofdstukken waarin ze ook haar eigen achtergrond of belevenissen laat meespelen. Vaak met gezonde zelfspot: voorafgaand aan een congres over benarde talen gaat ze joggen rond het Boedapester parlementsgebouw in een ‘verwassen’ trainingskloffie van Hunkemöller. Het hoofdstuk over Sneek begint mooi met de terugkeer naar een bushalte bij het Antonius Ziekenhuis waar ze ook als brugklasser uit Makkum al uitstapte. En zo is er meer.
Ik was als Wijhenaar natuurlijk ook gewoon nieuwsgierig wat voor iemand er is binnengehaald. Over haar bestuurlijke ervaringen is Poepjes in Fryslân niet mededeelzaam. Wat doorsijpelt is dat ze ver gaat om zich te verplaatsen in activisten (links en rechts); ze gruwt van het type bestuurder dat het ‘nog één keer zal uitleggen’ aan het plebs. En ze legt meermalen uit hoe demagogen de onzekerheid van achtergestelden en ontwortelden uitbuiten. Voor haar des te meer reden om te pleiten voor een sterk, zelfbewust regionalisme. Eigenheid!
Poepjes is 27 februari geïnstalleerd als burgemeester. Ik ben erg benieuwd. Gaat de coalitie op de oude voet verder, met die geacteerde stoerheid en bonkigheid? Of weten ze daar intuïtief dat ze bij Sytske beter hun best moeten doen? Dat wil zeggen de stukken kritisch lezen en steekhoudende vragen voorbereiden. Zodat de voorzitter van de vergadering niet ineens iets mompelt als ‘de measte holle sitte fol knikkerts’.